Mουσική χροιά και συναισθηματική απόκριση

Μια διερεύνηση του ρόλου

της μουσικής χροιάς

στη συναισθηματική απόκριση

Αν έχετε πήγατε ποτέ σε μια συναυλία με πειραματική μουσική ή παρακολουθήσατε τις μπερδεμένες αντιδράσεις ενός γονέα στη τρέχουσα  λίστα αναπαραγωγής των εφήβων (π.χ. του γιού σας ή της κόρης σας), τότε ίσως να το έχετε παρατηρήσει:

Ορισμένοι ακροατές κι ορισμένες ακροάτριες «μεταφέρονται» συναισθηματικά σε ένα άλλο πεδίο , επειδή την απολαμβάνουν ως μία ευχάριστη μουσική εμπειρία. Άλλοι νιώθουν ντροπή με αυτό που ακούγεται, γιατί το εκλαμβάνουν μονάχα ως ένα θόρυβο!

Το ερώτημα

Πώς μπορούν τόσο διαφορετικά οι άνθρωποι να ερμηνεύουν τους ίδιους ήχους; Μια απάντηση  στο ερώτημα είναι η χροιά!

Αυτό αναφέρει ο επίκουρος καθηγητής μουσικολογίας κι ερευνητής της Σχολής Μουσικής και Χορού του Πανεπιστημίου του Όρεγκον των ΗΠΑ, Ζάκαρι Γουόλμαρκ, ο οποίος εξερευνά το ηχόχρωμα και το τι ελκύει τους ακροατές  ή τις ακροάτριες σε ένα συγκεκριμένο ήχο.

Ο ερευνητής

του ηχοχρώματος 

Πιο συγκεκριμένα, ως ειδικός εξερευνά το τέμπο, το οποίο «μεταφράζεται» στη ποιότητα του ήχου που κάνει το κάθε όργανο και την εκάστη φωνή να ακούγονται μοναδικά.

Η δύσκολη περιγραφή

της χροιάς

«Οι άνθρωποι παλεύουν με τα μυστήρια της μουσικής από την αρχαιότητα. Φυσικά, υπάρχουν οι μοναδικές νότες, οι ρυθμοί και οι στίχοι που συνθέτουν τα αγαπημένα τραγούδια σου. Ωστόσο, υπάρχει και κάτι στη μουσική εμπειρία που είναι δύσκολο να το περιγράψει κανείς, αλλά είναι απολύτως απαραίτητο:  Αυτό είναι η χροιά», λέει ο κ. Γουόλμαρκ.

Βαθύς γνώστης

της μουσικής

Ως επίκουρος καθηγητής της μουσικολογίας  ο κ. Γουόλμαρκ διδάσκει (μεταξύ άλλων ενοτήτων) τα εξής προπτυχιακά και μεταπτυχιακά μαθήματα:

🎵Της ιστορίας και της ανάλυσης της αμερικανικής λαϊκής μουσικής.

🎵Της σχέσης της μουσικής  και των συναισθημάτων.

🎵Της μουσικής του κινηματογράφου.

🎵Της hip-hop.

🎵Tης σχέσης μεταξύ της μουσικής και της πολιτικής.

Ποικίλο

ερευνητικό έργο

Ως ερευνητής εξερευνά:

🎶Τη διασταύρωση των γνωστικών επιστημών και της μουσικολογίας.

🎶Το ρόλο της μουσικής χροιάς ή του τόνου στη συναισθηματική απόκριση.

🎶Την αισθητική κρίση και τη μουσική κοινωνιολογία, ιδιαίτερα όπως αυτή διαμορφώθηκε στο πλαίσιο της αμερικανικής λαϊκής μουσικής μετά από το 1945.

Ένα βίντεο

το επιστέγασμα

μιας έρευνας

Στο βίντεο με τίτλο: «Τι είναι το  τέμπο; Γιατί οι άνθρωποι ερμηνεύουν διαφορετικά τους ήχους;» περιγράφει ο κ. Γουόλμαρκ  το επιστέγασμα της μέχρι και στιγμής έρευνας του, με την οποία ανέλυσε τα τρία τρία επίπεδα, που είναι σημαντικά για τη κατανόηση του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί η έννοια στη μουσική. Μόλις σε έξι λεπτά, που διαρκεί το βίντεο, παρουσιάζει με ένα απλό και κατανοητό τρόπο τις φυσικές, τις αντιληπτικές και τις κοινωνικές ιδιότητες του ηχοχρώματος.

Οι φυσικές ιδιότητες

Οι φυσικές ιδιότητες αναφέρονται στις φυσικές κυματικές μορφές των ήχων που παράγονται από διαφορετικές πηγές. Παραδείγματος χάριν, ο ήχος ενός βιολιού δε μοιάζει με αυτό της τρομπέτας, ακόμα κι όταν και τα δύο μουσικά όργανα «παίζονται» μαζί στον ίδιο χώρο.

«Αυτό που ακούγεται, δεν είναι απλώς μια καθαρή νότα σε μια μόνο συχνότητα, αλλά επισημάνσεις σε διάφορες υψηλότερες συχνότητες, που είναι  μοναδικές για το κάθε όργανο», εξηγεί ο κ. Γουόλμαρκ.

Το παράδοξο

της χροιάς

με την αντίληψη

Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο για τη χροιά είναι το παράδοξο, που συντελείται σχετικά με την αντίληψη: Δεν αντιλαμβάνονται όλοι οι άνθρωποι τον ίδιο ήχο με τον ίδιο τρόπο. Με απλά λόγια, οι ακροατές και οι ακροάτριες ακούνε στον ίδιο ήχο μόνο τα δικά τους μοτίβα.

Αντιληπτικά εύπλαστο

το τέμπο

«Το τέμπο είναι και «αντιληπτικά εύπλαστο» μεταξύ διαφορετικών ανθρώπων», διευκρινίζει ο κ. Γουόλμαρκ.

Οι κοινωνικές ιδιότητες

Το τέμπο εμπεριέχει και διάφορες κοινωνικές ιδιότητες.

«Σκεφτείτε τη χροιά του «σκληρού» γρήγορου ήχου της χορδής ενός μπάντζο της κάουντρι μουσικής. Αυτή η μουσική χροιά είναι άμεσα αναγνωρίσιμη και «εμποτισμένη» με νόημα για τους ακροατές ή για τις ακροάτριες, που είναι εξοικειωμένοι κι εξοικειωμένες με το είδος», δηλώνει ο κ. Γουόλμαρκ. Για κάποιους ανθρώπους αυτό το «σκληρό» ηχόχρωμα της κάουντρι μουσικής σημαίνει κάτι το θετικό ή μια περήφανη ταύτιση με την αγροτική ζωή ή τις Νότιες Πολιτείες των ΗΠΑ. Για άλλους ανθρώπους, όμως, ακριβώς αυτό το «σκληρό» ηχόχρωμα σημαίνει κάτι εντελώς άλλο.

Το «άπιαστο»

χαρακτηριστικό

της μουσικής

«Το τέμπο είναι ένα κρίσιμο κι ένα «άπιαστο» χαρακτηριστικό της μουσικής.

Αν και μπορεί να μη μας αρέσει όλη η μουσική που ακούμε, θα πρέπει-όμως- να  αποκτήσουμε μία μεγαλύτερη εκτίμηση για τη πολυπλοκότητα του ήχου και την ανθρώπινη αντίληψη»,  επισημαίνει ο κ. Γουόλμαρκ.

©Typologos.com 2023