Το χιούμορ καταπολεμά τη παραπληροφόρηση

Η χρήση του χιούμορ

 και του συναισθήματος

στις επιστημονικές πληροφορίες

Η παραπληροφόρηση στις δημόσιες συζητήσεις σχετικά με τα επιστημονικά ζητήματα, όπως είναι οι εμβολιασμοί και η κλιματική αλλαγή μπορούν να βρεθούν σε όλο το παγκόσμιο ιστό, ενώ ειδικά βρίσκονται στα ηλεκτρονικά και στα ψηφιακά κοινωνικά μέσα ή δίκτυα.

Η αναπληρώτρια καθηγήτρια  επικοινωνίας  του Πανεπιστημίου της Γιούτα των ΗΠΑ, Σάρα Κ. Γέο,  έχει δημοσιοποιήσει μια επιστημονική μελέτη με την οποία αναδεικνύει το γεγονός, γιατί είναι τόσο δύσκολο να εντοπιστεί η παραπληροφόρηση της επιστήμης και υποδηλώνει ότι η χρήση του χιούμορ μπορεί να βοηθήσει στη καταπολέμηση των ψεύτικων ειδήσεων!

Δομικοί περιορισμοί

και παραπληροφόρηση 

Το άρθρο της μελέτης  εμπεριέχεται σε τεύχος των Πρακτικών των Εθνικών  Ακαδημαϊκών  Επιστημών (PNAS).

To άρθρο υπογράφουν η αναπληρώτρια καθηγήτρια επικοινωνίας  του Πανεπιστημίου της Γιούτα, Σάρα Κ. Γέο και η επίκουρη καθηγήτρια δημοσίων σχέσεων, Μέγκαν ΜακΚάσι.

Αμφότερες υποστηρίζουν ότι η περιορισμένη γνώση της επιστήμης και των μέσων μαζικής ενημέρωσης σε συνδυασμό με τους διάφορους δομικούς περιορισμούς, όπως είναι ο λιγότερος αριθμός των δημοσιογράφων, που απασχολείται  στο επιστημονικό ρεπορτάζ μαζί με το μειωμένο αριθμό των τοπικών εφημερίδων περιορίζει την ικανότητα του κοινού να διακρίνει το γεγονός από το ψέμα.

Ακόμη, οι δύο ειδικές περί της επικοινωνίας θεωρούν πως οι αναγνώστες και οι αναγνώστριες τείνουν να χρησιμοποιούν διάφορες διανοητικές συντομεύσεις – που είναι  διαμορφωμένες από τη πολιτική ιδεολογία, τις θρησκευτικές αξίες και την ασυνείδητη προκατάληψη – για να «κοσκινίσουν το κατακλυσμό» των  πληροφοριών και οι οποίες μπορούν να περιπλέξουν περαιτέρω την ικανότητα της  αναγνώρισης των ψευδών ειδήσεων.

Ο ρόλος

του συναισθήματος 

«Η παραπληροφόρηση συχνά συσκευάζεται ή πλαισιώνεται με απλουστευτικούς και συναισθηματικούς τρόπους. Τέτοιο περιεχόμενο εμπεριέχει  συχνά συναρπαστικούς τίτλους που προωθούν φαινομενικά σκανδαλώδεις πληροφορίες. Αυτό ενθαρρύνει τη χρήση των ψυχικών συντομεύσεων, οι οποίες μπορούν να κάνουν  μια πρόκληση την ανίχνευση και την ανάλυση των ψευδών ειδήσεων», παρατήρησε η κ. Yeo.

Σύμφωνα με τις κ.κ. Γέο και ΜακΚάσι, τα ισχυρά συναισθήματα που προκύπτουν από τη διατύπωση των προβαλλόμενων διαφημιστικών άρθρων (σ.σ. τα οποία διαφέρουν από τα επιχειρηματικά άρθρα) εμπεριέχουν  υπερβολικούς τίτλους, που μπορούν να επηρεάσουν την ικανότητα του ατόμου να επεξεργαστεί ορθολογικά τις πληροφορίες, αλλά φαίνεται πως δεν είναι τόσο απλή υπόθεση η επίδραση των συναισθημάτων στην ανίχνευση και στην αποδοχή της παραπληροφόρησης.

Ωστόσο, οι εξελίξεις στην έρευνα για το συναίσθημα και σχετικά με το χιούμορ σε ότι αφορά στην επιστημονική επικοινωνία αποκαλύπτουν πώς αμφότερα μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τους ειδικούς ως στρατηγικές για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης!

Το χιούμορ 

είναι

παντού «παρών»

Το χιούμορ είναι σήμερα πανταχού «παρών» στη καθημερινή ζωή και στην ανθρώπινη επικοινωνία. Ο τομέας της επιστήμης δεν αποτελεί εξαίρεση. Τα αστεία της επιστήμης αφθονούν στο διαδίκτυο με hashtag, όπως είναι τα εξής: #overlyhonestmethods (ήτοι, υπερβολικά ειλικρινείς μέθοδοι) και #fieldworkfail (επιτόπια έρευνα αποτυχία).

Οι κ.κ.  Γέο  και ΜακΚάσι τονίζουν ότι πρέπει να γίνει καλύτερη κατανόηση του πώς το χιούμορ επηρεάζει τη στάση απέναντι στην επιστήμη.

Απόκτηση

πολύτιμων πληροφοριών

 μέσω του χιούμορ

«Τα αστεία σχετικά με την επιστήμη μπορούν να «τραβήξουν» τη προσοχή σε ζητήματα, τα οποία ίσως να μη περιλαμβάνονται στην ατζέντα των δημοσίων σχέσεων.

Ακόμη, δύναται και να βοηθήσουν στην άμεση προσοχή σε πολύτιμες και σε ακριβείς πληροφορίες, οι οποίες είναι ενσωματωμένες σε ένα αστείο.

Το χιούμορ επηρεάζει το τρόπο με τον οποίο επεξεργαζόμαστε τις πληροφορίες σχετικά με την επιστήμη για να διαμορφώσουμε συμπεριφορές και προθέσεις συμπεριφοράς», επισημαίνουν σχετικά οι δύο ειδικές στο άρθρο τους.

Επιπλέον, φαίνεται πως το χιούμορ συνδέεται με τις αξιολογήσεις των ανθρώπων σχετικά με μια πηγή πληροφοριών και μπορεί να «εξανθρωπίσει» και να κάνει πιο ευχάριστη μια ειδησεογραφική πηγή.

Η επικοινωνία

και τα

επιστημονικά ζητήματα 

Μια άλλη έρευνα της κ. Γέο δείχνει ότι οι επιστήμονες που χρησιμοποιούν το χιούμορ θεωρούνται πιο ευχάριστοι, αλλά και οι ίδιοι κατορθώνουν να διατηρούν ως ειδικοί την αξιοπιστία τους!

Μάλιστα, οι κ.κ. Γέο και ΜακΚάσι πιστεύουν ότι δεν υπάρχει μοναδική ή μία απλή λύση ως προς την αντιμετώπιση του προβλήματος της επιστημονικής παραπληροφόρησης.

Ωστόσο, κρίνουν ότι η καλύτερη και η πιο ρεαλιστική προσέγγιση για τη καταπολέμηση της παραπληροφόρησης είναι το να χρησιμοποιηθούν συνδυασμένα και συστηματικά πολλαπλές στρατηγικές.

«Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο το συναίσθημα και το χιούμορ διαμορφώνουν τη κατανόηση του κοινού για την επιστήμη είναι ένας ακόμη «πόρος» που μπορεί να βοηθήσει τις προσπάθειες των ανθρώπων του τομέα της επικοινωνίας για τη καταπολέμηση της παραπληροφόρησης.

Φυσικά, οι στρατηγικές αυτές θα πρέπει να χρησιμοποιούνται ηθικά και ο τρόπος με τον οποίο οι βέλτιστες πρακτικές «μεταφράζονται» από την έρευνα εξαρτάται από τους στόχους της επικοινωνίας. Είναι σημαντικό να ξεκινήσουμε το διάλογο για τα ηθικά ζητήματα που αντιμετωπίζει η  επικοινωνία σχετικά με τα επιστημονικά θέματα στην εποχή των ψηφιακών μέσων», υπογραμμίζουν οι δύο καθηγήτριες.

©Τypologos.com 2023