O Ιρλανδός – Το βλέμμα της ιστορίας

Γράφει ο Νίκος Μόσχοβος

Δημοσιογράφος-συγγραφέας

To φιλμ «Ο Ιρλανδός» του μεγάλου Αμερικανού σκηνοθέτη, Μάρτιν Σκορσέζε (σ.σ. πραγματικός τίτλος του φιλμ είναι «Άκουσα πως βάφεις σπίτια», παραγωγής 2019) αποτελεί την ταινία-παρακαταθήκη εκείνης της παρέας, που μας  «χαρίζει» απίστευτες κινηματογραφικές στιγμές.

Η τελική

επαναληπτική «ματιά»

Το όλο φιλμ είναι το «άσμα»  και η τελική επαναληπτική  «ματιά» του σκηνοθέτη Μάρτιν Σκορσέζε  επάνω στην πραγματική ιστορία της Αμερικής, την οποία αποδίδει με τόση αληθοφάνεια, που λες ότι «γνωρίζει τόσο καλά τα μεγάλα ή μικρότερα γεγονότα εκ των έσω». Άλλωστε, το σενάριο του σκηνοθέτη- σεναριογράφου και παραγωγού, Στίβεν Ζάιλιαν βασίζεται στο μη μυθοπλαστικό βιβλίο με τίτλο «Άκουσα πως βάφεις σπίτια» του πρώην ντετέκτιβ,Τσαρλς Μπραντ που έγραψε τα απομνημονεύματα του πραγματικού Ιρλανδού γκάνγκστερ και οδηγού φορτηγού,Φρανκ Σίραν,τον οποίο ενσαρκώνει ο Ρόμπερτ Ντε Νίρο στο φιλμ.

Μια ποιοτική

κινηματογραφική ιστορία

Εξάλλου, όταν ως κινηματογραφιστής «έχεις στα χέρια σου» τόσο  πραγματικά μεγάλους ηθοποιούς, ήτοι τους Ρόμπερτ Ντε Νίρο , Τζο Πέσι  και Αλ Πατσίνο και σε δεύτερους ρόλους «στιβαρούς» καλλιτέχνες σαν τους Ρέι Ρομάνο, Μπόμπι Καναβάλε , Άννα Πάκουιν,Στίβεν Γκράχαμ και Χάρβεϊ Καϊτέλ δε μπορεί το αποτέλεσμα να σε απογοητεύσει. Απλά, παράγει ποιότητα χωρίς να «φτάνει» στη κορύφωση.

Εστίαση

στη δρώσα ιστορία

Ο Μάρτιν Σκορσέζε μέσα σε 3 ώρες και 29 λεπτά, που διαρκεί η ροή της ταινίας, καταδεικνύει μία από τις πλευρές της Αμερικανικής ιστορίας, που περιλαμβάνει την απληστία, τη δωροδοκία, την αξιοποίηση των «λούμπεν» εργατικών στοιχείων, τη σχέση της μαφίας με τα πολιτικά δρώμενα και την ανάπτυξη μεριάς του επιχειρηματικού «γίγνεσθαι».

Αποκάλυψη της υποκρισίας

Αποκαλύπτει, δε, την υποκρισία των θεσμικών παραγόντων, δείχνει το  συνεχές «μονοπάτι» του αίματος κι εστιάζει στο έρεβος του επαγγελματικού συνδικαλισμού.

Σε αυτή την ταινία απέφυγε ο Μάρτιν Σκορσέζε να μιλήσει για τον κοινοτισμό στις γειτονιές, τους αιματηρούς αγώνες για τη διεκδίκηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων,την ανάπτυξη της επιστήμης και την ελεύθερη δημιουργικότητα του ατόμου, που αποτελεί το άλλο πρόσωπο της ιστορίας της Αμερικής.

Ταυτόχρονα, ως σκηνοθέτης «μιλά» με τον «Ιρλανδό» για την ανθρώπινη μοναξιά και σημειώνει ότι όλα «φαντάζουν ένα τίποτα» μπροστά στο θάνατο. Η πόρτα θα μείνει ανοικτή, αλλά πόσα μπορεί να αντέξει ο άνθρωπος, όταν πλησιάζει το σκοτάδι;

Οι ερμηνείες

τριών πολύ μεγάλων ηθοποιών

Τι να γράψει πρώτα κανείς για τις ερμηνείες των Ρόμπερτ Ντε Νίρο, Τζο Πέσι  και Αλ Πατσίνο; Τι;

Για την υπόκωφη ενσάρκωση από τον Ρόμπερτ Ντε Νίρο του πραγματικού οδηγού φορτηγού Φρανκ Σίραν, που εξελίσσεται σε εκτελεστή της Μαφίας;

Η ματιά 

Την  κάθε φορά που ο Φρανκ Σίραν επιλέγει τη πορεία του αίματος «διαλέγει» και  ο μεγάλος Αμερικανός ηθοποιός να μας δείξει ένα πρόσωπο με τα  μάτια, που πάνε να δακρύσουν, αλλά τα πάντα στο κεντρικό πρόσωπο της ιστορίας θα μείνουν μέχρι κι εκεί.

 Ο Ρόμπερτ Ντε Νίρο ενσαρκώνει τόσο «χαμηλόφωνα» τον Φρανκ Σίραν και μας φανερώνει ότι το «τέρας» είναι τόσο κοντά μας, όσο δε φανταζόμαστε.

Σαν τον πραγματικό

Τζίμυ Χόφα 

Από την άλλη πλευρά, βλέπεις τον Αλ Πατσίνο να ενσαρκώνει υποδειγματικά τον επαγγελματία συνδικαλιστή, Τζίμυ Χόφα, τον οποίο νομίζεις ότι τον έχεις πραγματικά μπροστά σου! Εδώ, ο Αλ Πατσίνο μας δείχνει το πως η κάθε λογής μεγαλομανία -αρχομανία μπορεί να καταστρέψει ζωές και να αποδειχθεί τελικά αυτοκαταστροφική.

Οι σκηνές κατά τις οποίες παίζουν μαζί οι Αλ Πατσίνο και Ρόμπερτ Ντε Νίρο μας δίνουν αμφότεροι ένα πραγματικό ρεσιτάλ ηθοποιίας. Ιδιαίτερα, εκπληκτική είναι η σκηνή της τελικής διαφωνίας κατά την οποία, αρκεί κανείς να αντιπαραβάλλει τις ματιές των δύο ηθοποιών, για να δει το «χάσμα των κόσμων» που επέρχεται εκείνη την κομβική στιγμή μέχρι και τη κορύφωση του δράματος.

Ο άνθρωπος

που «κινεί τα νήματα»

Όσο για τον Τζο Πέσι:

Ενσαρκώνει υποδειγματικά τον μαφιόζο, Ράσελ Μπουφαλίνο.

Με την αυτή την ερμηνεία ο Τζο Πέσι «αντικατοπτρίζει» τα πρόσωπα της αθέατης πλευράς της ζωής και εκείνους τους «αόρατους» ανθρώπους, οι οποίοι «κινούν» πραγματικά «τα νήματα», αλλά κανείς δε μπορεί να διανοηθεί τη δύναμη, που έχουν.

Σε αυτή την ταινία κάνει ο  Τζο Πέσι ίσως την καλύτερη ερμηνεία της καριέρας του, καταγράφοντας όλη τη πορεία των αθέατων «ρυθμιστών» της ιστορίας, οι οποίοι οδεύουν τις περισσότερες φορές προς το άδοξο τέλος.

Το δια ταύτα

Η ταινία «Ο Ιρλανδός» δεν αποτελεί ίσως το κορυφαίο αριστούργημα του Μάρτιν Σκορσέζε, αλλά είναι η παρακαταθήκη του ίδιου για τη μια όψη της Αμερικανικής ιστορίας, που «καθρεπτίζει» την απληστία ως ένα στοιχείο του «γίγνεσθαι» κάποιων ανθρώπων και της κοινωνιοπάθειας, η οποία θεωρεί μια «επαγγελματική» ρουτίνα την απώλεια ανθρώπινων ζωών.

Αν θέλετε, να τη δείτε στο Νέτφλιξ (Netflix), θα πρέπει να έχετε την ανάλογη διάθεση, γιατί η όλη ροή είναι «βραδυφλεγής» και η ταινία κρατά 3,5 ώρες. Σε αφήνει, όμως, με ένα ερωτηματικό: Πως μπορεί να «βαστάξει» ένα τέρας τη μοναξιά, αφού σε ετούτη τη ζωή είναι αναπόφευκτο το τέλος για όλους;

Ή μήπως φοβάται σαν ένα μικρό παιδί και θέλει μισάνοιχτη τη πόρτα, για να ξορκίσει Τι;

©Typologos.com 2022