«Ζεόλιθος /οι: Προδιαγραφές και Χρήσεις Υψηλής Ποιότητας Ζεολιθικών Τόφφων»

Tου καθηγητή  Ορυκτολογίας -Κοισματολογίας

του Τμήματος Γεωλογίας

του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.)  Ανέστη Φιλιππίδη

20:16:33,01/10/2020

Ζεολιθικός τόφφος είναι ηφαιστειοκλαστικό πέτρωμα που περιέχει περίπου 10 ορυκτά. Υπάρχουν 67 διαφορετικά είδη φυσικών ζεολίθων. Οι προδιαγραφές για τις διάφορες χρήσεις-εφαρμογές των Κλινοπτιλολιθικών Ζεολιθικών Τόφφων (Κ.Ζ.Τ.) αφορούν στα ορυκτολογικά, χημικά, μορφολογικά, ραδιολογικά και φυσικο-χημικά χαρακτηριστικά. Η βιοδιαθεσιμότητα και η εκπλυσιμότητα των επικίνδυνων-επιβλαβών ιχνοστοιχείων, ραδιονουκλιδίων του Κ.Ζ.Τ. πρέπει να είναι μηδενικές ή πολύ χαμηλές.

Οι ινώδεις ζεόλιθοι (εριονίτης, μορντενίτης, ρογγιανίτης, μαζίτης κ.ά.), οι κρυσταλλικές μορφές SiO₂ (χαλαζίας, χριστοβαλίτης, τριδυμίτης), τα επικίνδυνα μέταλλα, ιχνοστοιχεία, ραδιονουκλίδια (ραδιενέργεια), με εισπνοή ή κατάποση, σε ανθρώπους και ζώα είναι τοξικά, καρκινογόνα και ιδιαίτερα παθογόνα.

Ακόμη και αν ο ζεολιθικός τόφφος πληροί όλες τις προδιαγραφές, ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται για ζώα και ανθρώπους που παίρνουν φάρμακα, επειδή ο ζεολιθικός τόφφος, ως ένα υλικό υψηλής δεσμευτικής ικανότητας, μπορεί να δεσμεύσει, να αδρανοποιήσει και να απομακρύνει το ευεργετικό φάρμακο από τον οργανισμό ανθρώπων και ζώων με επακόλουθο τη βλάβη.

Σε 68 θέσεις στην Ελλάδα, απαντώνται 9 είδη ζεολίθων (κλινοπτιλόλιθος-ευλανδίτης, μορντενίτης, εριονίτης, σκολεσίτης, ανάλκιμο, λομοντίτης, στιλβίτης, φιλλιψίτης, χαβαζίτης).

Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή και την ελληνική νομοθεσία, όλοι οι ελληνικοί ζεολιθικοί τόφφοι είναι ακατάλληλοι και επικίνδυνοι ως πρόσθετη ύλη ζωοτροφών για όλα τα ζωικά είδη και κατά συνέπεια ως συμπλήρωμα διατροφής για τον άνθρωπο, επειδή, μεταξύ άλλων, περιέχουν χαλαζία, ινώδεις ζεόλιθους, χριστοβαλίτη και τριδυμίτη.

H προσθήκη Υψηλής Ποιότητας Ζεολιθικού Τόφφου (Υ.Π.Ζ.Τ) σε εδάφη γεωργικών καλλιεργειών, μεταξύ άλλων, βελτιώνει τις φυσικοχημικές και θρεπτικές ικανότητες των εδαφών, ενισχύει το ριζικό σύστημα και μειώνει τις απώλειες των φυτών.

Ο Υ.Π.Ζ.Τ., μεταξύ άλλων, αποθηκεύει και διαθέτει σταδιακά το νερό στα φυτά, μειώνει την έκπλυση των θρεπτικών συστατικών και λιπασμάτων (καλύτερη απόδοση των λιπασμάτων), δεσμεύει και απομακρύνει κυανοβακτήρια, ρυθμίζει προς το ουδέτερο το pH των εδαφών, αυξάνει την παραγωγή (έως και 99%) και την ποιότητα (έως  και 46%) των γεωργικών προϊόντων, μειώνει την έκπλυση των επιβλαβών συστατικών και νιτρικών (έως και 86%) με το νερό της βροχής, προστατεύοντας έτσι την ποιότητα επιφανειακών και υπόγειων υδάτων.

Ο Υ.Π.Ζ.Τ. με αποτελεσματικότητα αδρανοποιεί επικίνδυνα βιομηχανικά στερεά απόβλητα (λυματολάσπη, βιομηχανικές λάσπες, στερεά απόβλητα μπαταριών, στερεά απόβλητα μεταλλείων/τελμάτων κ.ά.).

Ο Υ.Π.Ζ.Τ. μπορεί αποτελεσματικά να χρησιμοποιηθεί στον καθαρισμό τοξικών, ραδιενεργών και βιομηχανικών υγρών αποβλήτων (αστικά λύματα, βαφείων, βυρσοδεψείων, ραδιενεργά υγρά απόβλητα κ.ά.), στη δέσμευση και απομάκρυνση κυανοβακτηρίων, καθώς και στην εξυγίανση και στην προστασία επιφανειακών υδάτων (π.χ. λίμνη Κορώνεια Θεσσαλονίκης).

Σύντομο βιογραφικό σημείωμα

του Καθηγητή του Τμήματος Γεωλογίας του Α.Π.Θ. Ανέστη Φιλιππίδη

Ο  καθηγητής Ορυκτολογίας – Κοιτασματολογίας του Τμήματος Γεωλογίας του Α.Π.Θ. Ανέστης Φιλιππίδης είναι πτυχιούχος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Λουντ της Σουηδίας και Διδάκτορας του Πανεπιστημίου Ουψάλα της Σουηδίας.

Διετέλεσε δύο θητείες Πρόεδρος του Τμήματος Γεωλογίας του Α.Π.Θ.και δύο θητείες Κοσμήτορας της Σχολής Θετικών Επιστημών του Αριστοτελείου. Είναι Διευθυντής του Εργαστηρίου Γεωχημείας του ΑΠΘ. Είναι κάτοχος 5 διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας.

 Δημοσίευσε 27 συγγράμματα και μονογραφίες και 242 επιστημονικές εργασίες σε διεθνή περιοδικά, σε ελληνικά περιοδικά και σε πρακτικά συνεδρίων. Συμμετέχει σε διεθνείς και εθνικές επιστημονικές επιτροπές. Διδάσκει προπτυχιακά και μεταπτυχιακά μαθήματα των Τμημάτων της Σχολής Θετικών Επιστημών του ΑΠΘ.

©Typologos.com 2020. Πρόκειται για την περίληψη της πρώτης ομιλίας  που θα δοθεί στον  Κύκλο διαλέξεων, που διοργανώνουν τo Αριστοτέλειο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Θεσσαλονίκης (Α.Μ.Φ.Ι.Θ.) και ο Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων  (Σ.Μ.Ε) από τις 7 το απόγευμα της  Πέμπτης  16  Ιανουαρίου 2020  στο νέο χώρο του μουσείου, στην Προβλήτα Α΄ στο Λιμάνι της Θεσσαλονίκης.

Ο κύκλος διαλέξεων  θα πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο της έκθεσης με τίτλο «Τα Ορυκτά και ο Άνθρωπος», που «φιλοξενείται» στο νέο χώρο του Μουσείου, στην Προβλήτα Α΄ στο Λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Η είσοδος είναι ελεύθερη για το κοινό.