Ομαλή εμβρυική ανάπτυξη και καρκίνος – Έρευνα του Πανεπιστημίου Κύπρου
18:17:17,03/07/2020
Oι διδακτορικές φοιτήτριες, Ουράνιω Αναστασίου και Ράνια Χατζησάββα
Προεκτάσεις στην ομαλή εμβρυική ανάπτυξη και στον καρκίνο έχουν τα νέα ευρήματα έρευνας επιστημόνων του Πανεπιστημίου Κύπρου στον τομέα της κυτταρικής βιολογίας!
Η έρευνα δημοσιεύθηκε ηλεκτρονικά σε άρθρο του επιστημονικού περιοδικού «Science Signaling» από το Εργαστήριο Κυτταρικής και Αναπτυξιακής Βιολογίας του Τμήματος Βιολογικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κύπρου.
Το άρθρο, με τίτλο “Mitotic cell responses to substrate topological cues are independent of the molecular nature of adhesion” έχει ήδη προσελκύσει το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας, όπως διαφαίνεται από αναφορές στο διαδίκτυο από ερευνητές εγνωσμένου κύρους κα την κατάταξη του (In the top 5% of all research outputs) από τον οργανισμό Αltmetric.
Την ερευνητική ομάδα αποτελούσαν οι διδακτορικές φοιτήτριες, Ουράνιω Αναστασίου και Ράνια Χατζησάββα, οι οποίες ανακάλυψαν ότι ο ορθός προσανατολισμός της μιτωτικής ατράκτου κατά τη διάρκεια της κυτταρικής διαίρεσης είναι ανεξάρτητος από το είδος και τη φύση της σύνδεσής του, με το υπόστρωμα που το περιβάλλει.
Η όλη έρευνα έγινε υπό την επίβλεψη του επικεφαλής του Εργαστηρίου Κυτταρικής και Αναπτυξιακής Βιολογίας του Τμήματος Βιολογικών Επιστημών κι αναπληρωτή καθηγητή Πάρη Σκουρίδη.
Η μιτωτική διαίρεση είναι η διαδικασία κατά την οποία διαιρείται ένα κύτταρο σε δύο πανομοιότυπα κύτταρα. Αυτή η διαδικασία είναι αυστηρά ελεγχόμενη λόγω της αναγκαιότητας ισότιμης κατανομής του γενετικού υλικού στα θυγατρικά κύτταρα προς αποφυγή γενετικών ανωμαλιών.
Είναι αυστηρά ελεγχόμενη διαδικασία , επειδή μέσω αυτής επιλέγονται οι θέσεις των νέων κυττάρων στο χώρο.
Βασική προϋπόθεση για την ομαλή διεκπεραίωση της μίτωσης είναι η δημιουργία μίας δομής, η οποία ονομάζεται μιτωτική άτρακτος. Αυτή η δομή οργανώνει τα χρωμοσώματα και είναι υπεύθυνη να τα διαμοιράσει στα δύο νέα κύτταρα.
Όταν η άτρακτος δημιουργηθεί, θα πρέπει να προσανατολιστεί ανάλογα, έτσι ώστε να καθοδηγήσει τα δύο νέα κύτταρα να λάβουν την κατάλληλη θέση στον ιστό.
Η ορθή τοποθέτηση των θυγατρικών κυττάρων μετά από κάθε κυτταρική διαίρεση αποτελεί τη βάση στην οποία εδράζεται η δημιουργία της αρχιτεκτονικής δομής των ιστών και των οργάνων.
Για το λόγο αυτό, ο προσανατολισμός της μιτωτικής ατράκτου είναι μία διαδικασία απαραίτητη για τη φυσιολογική ανάπτυξη όλων των οργανισμών κι ανωμαλίες σε αυτήν οδηγούν σε σοβαρές επιπτώσεις όπως είναι η καθυστέρηση της ανάπτυξης, καθώς και οι ανωμαλίες διάπλασης.
Οι ίδιες γενετικές ανωμαλίες εμπλέκονται στην ανάπτυξη ασθενειών, όπως ο καρκίνος και η πολυκυστική νόσος των νεφρών στα ενήλικα άτομα.
Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι ο προσανατολισμός της μιτωτικής ατράκτου επηρεάζεται από την ενεργοποίηση υποδοχέων, οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για την αλληλεπίδραση του κυττάρου με το υπόστρωμά του (ιντεγκρίνες), καθώς και πρωτεΐνες οι οποίες εμπλέκονται στην αλληλεπίδραση αυτού με άλλα κύτταρα (καντερίνες).
Η μελέτη των δύο ερευνητριών του Πανεπιστημίου Κύπρου δείχνει πως το κύτταρο μπορεί να προσανατολίσει ορθά τη μιτωτική άτρακτο, με βάση την τοπολογική πληροφορία, την οποία παρέχουν η στήριξη και τα μηχανικά ερεθίσματα που πηγάζουν από την πρόσδεση του κυττάρου στο χώρο.
Αυτό γίνεται άσχετα με τη φύση του υποστρώματος ή τους υποδοχείς μέσω των οποίων επιτυγχάνεται η πρόσδεση.
Τα αποτελέσματα αποκάλυψαν ένα νέο ρόλο για τις ιντεγκρίνες στον προσανατολισμό της μιτωτικής ατράκτου, ανεξάρτητο από τον καλά μελετημένο ρόλο τους, τη σύνδεση του κυττάρου με το υπόστρωμα.
Πιο συγκεκριμένα, οι πρωτεΐνες αυτές δρουν ως μηχανικοί αισθητήρες και συμβάλλουν στην απόκριση του κυττάρου σε μηχανικά ερεθίσματα που δέχεται από το περιβάλλον, με στόχο τον ορθό προσανατολισμό της μιτωτικής ατράκτου, καθώς και εν τέλει τη σωστή τοποθέτηση των θυγατρικών κυττάρων στο χώρο.
©Typologos.com 2020
