Η μουσική και τα ανθρώπινα ρίγη
Επιμέλεια: Νίκος Μόσχοβος
00:27:54,11/04/2020
Ο ερευνητής Thibault Chabin μαζί με άλλους συνάδελφούς του, στο Université de Bourgogne Franche-Comté σάρωσε τους εγκεφάλους 18 Γάλλων εθελοντών, οι οποίοι βιώνουν τακτικά ρίγη, όταν ακούνε τα αγαπημένα μουσικά κομμάτια τους.Φωτογραφία από Lorri Lang από το Pixabay
Όλοι θυμόμαστε εκείνη τη στιγμή που αισθανθήκαμε ρίγος, όταν επιβαίναμε στο αυτοκίνητο, σε μια συναυλία ή ακόμα και καθόμαστε στον καναπέ μας και παιζόταν ένα από τα αγαπημένα τραγούδια μας. Είναι αυτό το ρίγος που συμπαρασύρει την πολύ ευαίσθητη χορδή μας, η οποία «πλημμυρίζει» όλο το σώμα με ευχάριστα συναισθήματα και χαρούμενες αναμνήσεις.
Είναι η μουσική, που κάνει τα μαλλιά να ανασηκωθούν ή να νιώσουμε ένα ρίγος ή να «χαλαρώσουν» όλο το σώμα. Γι’ αυτό το λόγο, Γάλλοι νευροεπιστήμονες χρησιμοποίησαν το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα (EEG) για να συνδέσουν αυτά τα ρίγη με πολλές περιοχές του εγκεφάλου, που συμμετέχουν στην ενεργοποίηση συστημάτων ανταμοιβής και ευχαρίστησης. Τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης έρευνας δημοσιεύτηκαν στο Frontiers in Neuroscience .
Ο ερευνητής Thibault Chabin μαζί με άλλους συνάδελφούς του, στο Université de Bourgogne Franche-Comté σάρωσε τους εγκεφάλους 18 Γάλλων εθελοντών, οι οποίοι βιώνουν τακτικά ρίγη, όταν ακούνε τα αγαπημένα μουσικά κομμάτια τους. Στους συμμετέχοντες δόθηκε ένα ερωτηματολόγιο και τους ζητήθηκε να δηλώσουν το πότε βίωναν τα ρίγη, ενώ αξιολόγησαν το βαθμό ευχαρίστησής τους.
«Οι συμμετέχοντες στη μελέτη μπόρεσαν να υποδείξουν τις στιγμές ρίγους με ακρίβεια στα τραγούδια, αλλά τα περισσότερα μουσικά ρίγη εμφανίστηκαν σε πολλά μέρη των αποσπασμάτων και όχι μόνο στις προβλεπόμενες στιγμές», εξηγεί ο κ. Chabin.
Όταν οι συμμετέχοντες παρουσίασαν τα ρίγη, τότε είδε ο κ. Chabin να εξελίσσεται μια συγκεκριμένη ηλεκτρική δραστηριότητα στις εξής περιοχές:
♦Στον τροχιακό φλοιό (περιοχή που εμπλέκεται στη συναισθηματική επεξεργασία).
♦Στη συμπληρωματική κινητική περιοχή (περιοχή μεσαίου εγκεφάλου που εμπλέκεται στον έλεγχο της κίνησης)
♦Στο δεξιό κροταφικό λοβό, ο οποίος βρίσκεται στη δεξιά πλευρά του εγκεφάλου που ασχολείται με την ακουστική επεξεργασία και τη μουσική εκτίμηση.
Αυτές οι περιοχές συνεργάζονται στον ανθρώπινο εγκέφαλο για να επεξεργαστούν τη μουσική, να ενεργοποιήσουν τα συστήματα ανταμοιβής του εγκεφάλου και να απελευθερώσουν τη ντοπαμίνη – μια ορμόνη, που προκαλεί την «καλή αίσθηση», καθώς και «παίζει» το ρόλο του νευροδιαβιβαστή.
Η ουσία αυτή σε συνδυασμό με την ευχάριστη αναμονή για το αγαπημένο μουσικό κομμάτι φαίνεται πως δημιουργεί την ψυχρή ηρεμία και τα ρίγη που βιώνει κάθε άνθρωπος.Πρόκειται για μια φυσιολογική απόκριση που πιστεύεται ότι υποδηλώνει μεγαλύτερη συνδεσιμότητα στο φλοιό του ανθρώπινου εγκεφάλου.
«Το γεγονός ότι μπορούμε να μετρήσουμε αυτό το φαινόμενο με το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα φέρνει ευκαιρίες για μελέτη και σε άλλα πλαίσια ή σε σενάρια που είναι πιο φυσικά και μέσα σε ομάδες,Αυτό αντιπροσωπεύει μια καλή προοπτική για την έρευνα περί των συγκινήσεων, που παράγονται από τη μουσική», σχολιάζει ο κ. Chabin.
Κατά τη διάρκεια της ακρόασης κλήθηκαν οι συμμετέχοντες – συμμετέχουσες να αξιολογήσουν την υποκειμενική αισθητή ευχαρίστησή τους και να δείξουν το πότε ένιωσαν «ρίγη».Συνολικά, αναφέρθηκαν 305 ρίγη, διάρκειας 8,75 δευτερολέπτων κατά μέσο όρο! Φωτογραφία από Karolina Grabowska από το Pixabay
Το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα είναι μια μη επεμβατική-πολύ ακριβής τεχνική που σαρώνει τα ηλεκτρικά ρεύματα, τα οποία προκαλούνται από την εγκεφαλική δραστηριότητα χρησιμοποιώντας αισθητήρες τοποθετημένους σε όλη την επιφάνεια του τριχωτού της κεφαλής.
Όταν νιώθετε ρίγη από την ακρόαση της μουσικής,τότε αυξάνονται μειώνονται τα ηλεκτρικά σήματα χαμηλής συχνότητας που ονομάζονται «δραστηριότητα θήτα» στις περιοχές του εγκεφάλου, που συμμετέχουν στη μουσική επεξεργασία. Είναι ένας τύπος δραστηριότητας που συσχετίζεται με την επιτυχή απόδοση της μνήμης στο πλαίσιο των υψηλών ανταμοιβών και της μουσικής εκτίμησης
«Σε αντίθεση με τις βαριές τεχνικές νευρικής απεικόνισης, το κλασικό ηλεκτροεγκεφαλογράφημα μπορεί να μεταφερθεί έξω από το εργαστήριο σε νατουραλιστικά (φυσικά) σενάρια. Αυτό που είναι πιο ενδιαφέρον είναι ότι η μουσική φαίνεται να μην έχει βιολογικό όφελος για εμάς. Ωστόσο, η εφαρμογή της ντοπαμίνης και του συστήματος ανταμοιβής στην επεξεργασία της μουσικής απόλαυσης υποδηλώνει μια προγονική λειτουργία για τη μουσική», επισημαίνει ο κ. Chabin.
Αυτή η προγονική λειτουργία μπορεί να βρίσκεται στο χρονικό διάστημα που αφιερώνουμε, όταν αναμένουμε το κομμάτι της μουσικής που προκαλεί το ρίγος. Καθώς περιμένουμε, ο εγκέφαλος είναι απασχολημένος και δύναται να προβλέψει το μέλλον και να απελευθερώσει τη ντοπαμίνη. Άλλωστε, εξελικτικά το να μπορούμε να προβλέψουμε το τι θα συμβεί στη συνέχεια είναι απαραίτητο για την επιβίωση.
Γιατί θα πρέπει να συνεχίσουμε να μελετάμε τα ρίγη, που νιώθουμε από την ακρόαση της μουσικής;
«Θέλουμε να μετρήσουμε το πώς οι εγκεφαλικές και φυσιολογικές δραστηριότητες πολλαπλών συμμετεχόντων συνδυάζονται σε φυσικά, κοινωνικά μουσικά περιβάλλοντα. Η μουσική απόλαυση είναι ένα πολύ ενδιαφέρον φαινόμενο, που αξίζει να διερευνηθεί περαιτέρω, προκειμένου να κατανοήσουμε γιατί η μουσική μας ανταμείβει και μας «ξεκλειδώνει». Για να κατανοήσουμε γιατί η μουσική είναι απαραίτητη για την ανθρώπινη ζωή», απαντά ο κ. Chabin
Πώς έγινε η μελέτη
Η μελέτη πραγματοποιήθηκε σε 18 υγιείς συμμετέχοντες ( 11 γυναίκες και 7 άνδρες). Οι συμμετέχοντες προσλήφθηκαν μέσω αφισών, που αναρτήθηκαν στην πανεπιστημιούπολη και στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο. Είχαν μια μέση ηλικία 40 ετών, ήταν ευαίσθητοι – ευαίσθητες στη μουσική ανταμοιβή και συχνά βίωναν ρίγη. Επίσης, διέθεταν μια σειρά μουσικών ικανοτήτων.
Πραγματοποιήθηκε μία σάρωση ενός ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος τύπου υψηλής πυκνότητας ,καθώς οι συμμετέχοντες άκουγαν 15 λεπτά αποσπάσματα των 90 πιο απολαυστικών μουσικών κομματιών τους.
Κατά τη διάρκεια της ακρόασης κλήθηκαν οι συμμετέχοντες – συμμετέχουσες να αξιολογήσουν την υποκειμενική αισθητή ευχαρίστησή τους και να δείξουν το πότε ένιωσαν «ρίγη».
Συνολικά, αναφέρθηκαν 305 ρίγη, διάρκειας 8,75 δευτερολέπτων κατά μέσο όρο! Αυτά τα ευρήματα υπονοούσαν μια αυξημένη εγκεφαλική δραστηριότητα σε περιοχές που είχαν προηγουμένως συνδεθεί με τη μουσική απόλαυση σε άλλες μελέτες!
©Typologos.com 2020
