Η επανάληψη της ιστορίας στην Ουκρανία
Με το φάντασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου
να «πλανάται στον αέρα»
Επιμέλεια: Νίκος Μόσχοβος
22:20:27,03/28/2022
Μετά από πέντε εβδομάδες συγκρούσεων, ανακοίνωσε ο Ουκρανός πρόεδρος Volodymyr Zelenskyy ότι η χώρα είναι έτοιμη να συζητήσει την υιοθέτηση του ουδέτερου καθεστώτος, αλλά το Κρεμλίνο προσέφερε μια ζοφερή αξιολόγηση της διπλωματίας – ισχυριζόμενο ότι οι διαπραγματεύσεις δεν είχαν σημειώσει σημαντική πρόοδο.
Η άποψη μιας ακαδημαϊκού
και ιστορικού
«Για τους Ουκρανούς αυτός ο πόλεμος είναι μια αναδρομή, αν όχι μια επανάληψη, της εμπειρίας που είχαν στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο», λέει η επίκουρη καθηγήτρια και ιστορικός της Κεντρικής – Ανατολικής Ευρώπης του Πανεπιστημίου Cornell των Η.Π.Α., Cristina Florea
Το φάντασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου
«Σχεδόν 80 χρόνια μετά από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, το φάντασμά του, συνεχίζει να απλώνεται επάνω από την Ευρώπη. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν αποφάσισε να αναπαραστήσει το Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο – τη πιο σημαντική πηγή νομιμότητας για το σοβιετικό καθεστώς και μια συνεχή πηγή υπερηφάνειας για τη μετά-σοβιετική Ρωσία. Και οι Ουκρανοί πιστεύουν ότι αυτός ο πόλεμος είναι μια αναδρομή, αν όχι μια επανάληψη, της εμπειρίας, που είχαν στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Για κάποιους από αυτούς δεν είναι απλώς φανταστικοί αυτοί οι απόηχοι του παρελθόντος», εξηγεί η ίδια
Η ανακύκλωσης των «κομματιών»
του παρελθόντος
«Πολλοί από τους επιζώντες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου βιώνουν ξανά τον εκτοπισμό, τους ομαδικούς τάφους και τους βομβαρδισμούς. Τέτοιες εμπειρίες της επαναλαμβανόμενης ρήξης, της αλλαγής καθεστώτος και της καταστροφής ήταν κρίσιμες για την ανάπτυξη των κοινωνιών της Ανατολικής Ευρώπης κατά τη διάρκεια των τελευταίων δύο αιώνων. Το ίδιο συμβαίνει και με αυτή τη διαδικασία της επιστροφής στο παρελθόν και της ανακύκλωσης των «κομματιών» του», εξηγεί η επίκουρη καθηγήτρια.
Η εντύπωση των Ανατολικοευρωπαίων
για την ιστορία
«Αυτό έχει δώσει στους Ανατολικοευρωπαίους την εντύπωση ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται ατελείωτα σε αυτήν την περιοχή. Ωστόσο με κάποιο τρόπο, την κάθε φορά που επιστρέφει το παρελθόν, το κάνει κάτω από ένα νέο πρόσχημα, για το οποίο δεν είναι καλά προετοιμασμένοι οι άνθρωποι», προσθέτει.
Το ημιτελές οικοδόμημα
«Μια από τις πιο σημαντικές συνέπειες των ρήξεων και των εμπειριών επαναλαμβανόμενων καταλήψεων και απελευθερώσεων στην Ανατολική Ευρώπη ήταν ότι οι τοπικές κοινωνίες κατακερματίστηκαν βαθιά και διχάστηκαν. Πολλά έργα οικοδόμησης του κράτους παρέμειναν ημιτελή. Με κάθε πόλεμο και κατοχή, έπρεπε οι τοπικοί πληθυσμοί να κάνουν δύσκολες επιλογές – είτε να μείνουν, είτε να φύγουν, είτε να συνεργαστούν, είτε να αντισταθούν», τονίζει η κ. Florea.
Η επίκουρη καθηγήτρια ερευνά πως τα μικρά ανατολικοευρωπαϊκά σύνορα της Μπουκοβίνα κατά τη διάρκεια δύο αιώνων μετατοπίστηκαν από την Αυστριακή-Ουγγρική Αυτοκρατορία,στη Ρωσία, στη Ρουμανία, στη Σοβιετική Ένωση και στην ανεξάρτητη Ουκρανία.Φωτογραφία από Zephyrka από το Pixabay
Οι ήρωες της μιας κατοχής
έγιναν οι προδότες της επόμενης
«Τις περισσότερες φορές, αυτές οι επιλογές δημιούργησαν βαθιές «σφήνες» μεταξύ των ατόμων και των εθνοτικών ομάδων, που έτσι έφτασαν να βιώνουν σύγκρουση σε ένα βαθύ προσωπικό επίπεδο. Οι ήρωες της μιας κατοχής έγιναν οι προδότες της επόμενης. Το αποτέλεσμα ήταν ατελείωτοι κύκλοι τιμωρίας που έσπειραν τη δυσπιστία μεταξύ του πληθυσμού, τόσο προς τις κρατικές αρχές, όσο και μεταξύ των ανθρώπων», υπογραμμίζει η κ. Florea.
Η έρευνα της ιστορικού
Η επίκουρη καθηγήτρια ερευνά πως τα μικρά ανατολικοευρωπαϊκά σύνορα της Μπουκοβίνα κατά τη διάρκεια δύο αιώνων μετατοπίστηκαν από την Αυστριακή-Ουγγρική Αυτοκρατορία, στη Ρωσία, στη Ρουμανία, στη Σοβιετική Ένωση και στην ανεξάρτητη Ουκρανία.
Ερευνά την ιστορία μιας μικρής και μακρινής περιοχής που έχει παγιδευτεί στη δίνη των πολιτικών μεγάλων δυνάμεων. Μέσα από το ακαδημαϊκό έργο καταδεικνύει το πώς:
⚠️Εκδηλώθηκαν οι παγκόσμιοι μετασχηματισμοί στο τοπικό επίπεδο.
⚠️Bιώθηκαν από τους κρατικούς αξιωματούχους και τους απλούς ανθρώπους.
Επιπλέον, η ίδια εξερευνά το πως οι μεγάλες διαδικασίες – όπως είναι ο αυτοκρατορικός ανταγωνισμός, ο εκσυγχρονισμός ή και η άνοδος των ιδεολογιών του 20ου αιώνα – ανέπτυξαν τοπικές ρίζες, τέτοιες που σπάνια βιώθηκαν απλώς ως επιβολές από το εξωτερικό, αλλά βιώθηκαν πολύ πιο συχνά ως εσωτερικές εξελίξεις της Μπουκοβίνα.
©Typologos.com 2022
