Ερευνητική δημοσιογραφία και δημοκρατία
Πλατφόρμα Ιδεών Δημοσιογραφίας
Με το Νίκο Μόσχοβο
Δημοσιογράφο- Συγγραφέα
21:17:31,01/14/2022
«Βάλ’ το μπροστά τους, με συντομία, ώστε να το διαβάσουν· ξεκάθαρα, ώστε να το καταλάβουν· με εικόνες, ώστε να το θυμούνται· και με ακρίβεια, ώστε να καθοδηγούνται από το φως του» , Joseph Pulitzer, 1847-1911, Αμερικανός δημοσιογράφος κι εκδότης- ένας από τους πατέρες της σύγχρονης δημοσιογραφίας.Φωτογραφία από Paula Helit από το Pixabay
«Αν είχα γράψει την αλήθεια που ξέρω τα τελευταία 10 χρόνια, γύρω στα 600 άτομα –μαζί μ’ εμένα– θα σάπιζαν στη φυλακή σήμερα, από το Ρίο μέχρι και το Seattle, Η απόλυτη αλήθεια είναι πολύ σπάνιο και επικίνδυνο αγαθό στην επαγγελματική δημοσιογραφία».
Η «αποτύπωση» της ουσίας
και του νοήματος της ερευνητικής δημοσιογραφίας
Τάδε έφη ο Αμερικανός συγγραφέας- δημοσιογράφος και πατέρας της gonzo δημοσιογραφίας , Hunter S. Thompson (1937-2005), ο οποίος με αυτά τα λόγια «αποτύπωσε» το νόημα, καθώς και την ουσία της ερευνητικής δημοσιογραφίας.
Αν δεν υπήρχε η ερευνητική δημοσιογραφία
Αν δεν υπήρχε η ερευνητική δημοσιογραφία:
♦Τότε δε θα είχε αποκαλυφθεί το σκάνδαλο του Γουότεργκέιτ από τους δημοσιογράφους της εφημερίδας «Washington Post» Carl Bernstein και Bob Woodward την περίοδο 1972-1974 στις Η.Π.Α.
♦Ο μεγάλος Αμερικανός δημοσιογράφος Edward R. Murrow, (1908-1965) – ένα από τα ινδάλματα του γράφοντα-δε θα ερευνούσε τον Μακαρθισμό και τελικά μέσα από την έρευνα δε θα το «ξεσκέπαζε».
♦Η αείμνηστη Veronica Guerin δε θα αποκάλυπτε με τον πιο τραγικό τρόπο την δραστηριότητα των κυκλωμάτων ναρκωτικών στην Ιρλανδία.
♦Η αείμνηστη Daphne Caruana Galizia , η οποία πλήρωσε με τη ζωή της, δε θα έδειχνε μέσω της όλης έρευνας τη διαδρομή των Panama Papers προς τα κέντρα εξουσίας στη Μάλτα.
♦Μια σειρά μαχόμενων δημοσιογράφων δε θα αποκάλυπταν το τι συνέβαινε στην πάλαι ποτέ Σοβιετική Ένωση και στα κράτη της Ανατολικής Ευρώπης.
Η σοφιστεία και η διαλεκτική
Εξάλλου, μη ξεχνάμε πως ο κάθε δημοσιογράφος ερευνά το κάθε θέμα υπό το πρίσμα των φιλοσοφικών -ιδεολογικών θεωρήσεων του, αφού κανείς άνθρωπος δεν είναι τέλειος.
Είτε είναι φιλελεύθερος, είτε είναι σοσιαλιστής, είτε είναι αριστερός, είτε είναι κεντρώος ερευνά προς την κατεύθυνση, που του δείχνουν τα ντοκουμέντα και τα στοιχεία μαζί με τις μαρτυρίες, τις οποίες συλλέγει. Αυτή είναι η βάση της ερευνητικής δημοσιογραφίας, που δείχνει τη διαλεκτική της ζωής, όπως μας την παρουσίασε ο παππούς Σωκράτης.
Να μη ξεχνάμε πως πάντοτε η όποια εξουσία ακολουθεί το δρόμο της σοφιστείας (σ.σ, να ωραιοποιήσει τα πράγματα υπό το δικό της, πρίσμα) παρά να δεχθεί τη διαλεκτική ως σκέψη.
Η ερευνητική δημοσιογραφία δε γίνεται «ala cart» κι ούτε ωραιοποιεί τα πράγματα προς την άλλη ή τη μια ιδεολογική κατεύθυνση. Ωστόσο, είπαμε οι δημοσιογράφοι δεν είμαστε «τέλειοι» και από κάπου ξεκινάμε, αλλά ερευνούμε κι αποκαλύπτουμε πράγματα. Είτε αρέσουν στη μία πλευρά κι όχι στην άλλη. Είτε δεν αρέσουν σε κανέναν από τους δυο.Φωτογραφία από mohamed Hassan από το Pixabay
Η ερευνητική δημοσιογραφία
δεν είναι «ala cart»
Η ερευνητική δημοσιογραφία δε γίνεται «ala cart» κι ούτε ωραιοποιεί τα πράγματα προς την άλλη ή τη μια ιδεολογική κατεύθυνση. Ωστόσο, είπαμε οι δημοσιογράφοι δεν είμαστε «τέλειοι» και από κάπου ξεκινάμε, αλλά ερευνούμε κι αποκαλύπτουμε πράγματα. Είτε αρέσουν στη μία πλευρά κι όχι στην άλλη. Είτε δεν αρέσουν σε κανέναν από τους δυο.
Ένα παράδειγμα
Παραδείγματος χάριν, δεν υπάρχει θέμα με τη λίστα Πέτσα για την οποία ο κ.Πρωθυπουργός είπε επί λέξει: «Νομίζω δόθηκαν όλες οι απαντήσεις. Δεν κάναμε εμείς την κατανομή. Η κατανομή έγινε με επαγγελματικά κριτήρια, ξέρετε καλύτερα, εξάλλου εσείς πώς δουλεύει αυτή η αγορά. Εμείς βγάλαμε το κονδύλι, είπαμε αυτή είναι η καμπάνια την οποία θέλουμε να κάνουμε, άλλος …μοίρασε …τα … χρήματα . Μάλιστα εμφανίστηκε στην Επιτροπή και έδωσε και τις σχετικές εξηγήσεις».
Τα ερωτήματα
Κι όμως δεν έγινε με επαγγελματικά κριτήρια, αφού αποκλείστηκαν μια σειρά websites, που ήταν μέλη του Μητρώου Online Media, τα οποία βάσει του νόμου δικαιούνταν της κρατικής διαφήμισης, όπως είναι ο «Τυπολόγος»;
Αυτά τα επαγγελματικά κριτήρια δεν έλαβαν καθόλου υπόψη τη συγκεκριμένη νομική προϋπόθεση;
Ρωτούμε ευθέως ποια ήταν αυτά τα επαγγελματικά κι άλλα κριτήρια, που «πέταξαν έξω» να site του Μητρώου Online Media , που λειτουργεί από επαγγελματία δημοσιογράφο -μονογονέα με βαρηκοΐα 60%- 80% και άτομο με αναπηρία της τάξης του 83% στην οικογένεια; Είναι φιλελεύθερη αυτή η πολιτική και προς όφελος της ελεύθερης οικονομίας, καθώς και του υγιούς ανταγωνισμού; Που είναι η υποστήριξη των πολύ μικρών επιχειρήσεων στο χώρο της δημοσιογραφίας κι όχι μόνον;
Και για να είμαστε και δίκαιοι: Πού είναι η φωνή του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης για τους μικρούς ελεύθερους επαγγελματίες δημοσιογράφους; Γιατί τα ερωτήματα εστιάζουν την κριτική στα παραδείγματα των πολύ μεγάλων αντιπολιτευτικών ιστοσελίδων κι όχι στις μικρές οικογενειακές δημοσιογραφικές επιχειρήσεις; Που είναι η δυνατή και στεντόρεια φωνή σας, για όλες αυτές τις οικογενειακές επιχειρήσεις δημοσιογράφων , που είναι μέλη του Μητρώου Online Media; Είναι αριστερή αυτή η πολιτική, όταν δεν παίρνει το μέρος των μικρών;
Το επιστέγασμα
Τελεία και παύλα, η ερευνητική δημοσιογραφία δεν γίνεται «ala cart», έχει προσωπικό κόστος, αλλά αποτελεί και μια από τις βάσεις για να λειτουργήσει σωστά το δημοκρατικό πολίτευμα. Ξέρουμε ότι αποτελούμε «φωνή βοώντος εν τη ερήμω» , αλλά καιρός είναι θυμηθούμε όλοι- όλες και τα εξής λόγια:
«Βάλ’ το μπροστά τους, με συντομία, ώστε να το διαβάσουν· ξεκάθαρα, ώστε να το καταλάβουν· με εικόνες, ώστε να το θυμούνται· και με ακρίβεια, ώστε να καθοδηγούνται από το φως του» , Joseph Pulitzer, 1847-1911, Αμερικανός δημοσιογράφος κι εκδότης- ένας από τους πατέρες της σύγχρονης δημοσιογραφίας.
©Typologos.com 2022
