Don Santiago Ramón y Cajal

Ιατρικές Επιστήμες

Ο θεμελιωτής της Σύγχρονης Νευροβιολογίας
(Βραβείο Νόμπελ Φυσιολογίας – Ιατρικής 1906)

Γραμμένο από τη Δρ. Ευφροσύνη Κουτσουράκη
(Αναπλ. Καθηγήτρια Νευρολογίας-Νευροανοσολογίας Α.Π.Θ.)

16:46:25,01/30/2021

Ο Santiago Ramón y Cajal γεννήθηκε στις 1 Μαΐου του 1852 στη Petilla de Aragón (Ισπανία). Ως έφηβος είχε ατίθασο χαρακτήρα, μαθήτευσε πρώτα σε ένα κουρέα και στη συνέχεια σε ένα τσαγκάρη. Ο ίδιος ήθελε να γίνει καλλιτέχνης. Ο πατέρας του όμως, ο οποίος ήταν καθηγητής της Εφαρμοσμένης Ανατομικής στο Πανεπιστήμιο της Σαραγόσα και τον έπεισε να σπουδάσει Ιατρική κυρίως υπό την καθοδήγησή του.

Επιστημονική Καριέρα 

Το 1873 πήρε την άδεια άσκησης της Ιατρικής στην Σαραγόσα και υπηρέτησε ως στρατιωτικός γιατρός. Έλαβε μέρος σε μια αποστολή το 1874-75  στην Κούβα, όπου νόσησε από ελονοσία και φυματίωση. Στην επιστροφή του, έγινε βοηθός στη Ανατομική στηv Ιατρική Σχολή της Σαραγόσα (1875) και στη συνέχεια Διευθυντής του Μουσείου της Ανατομικής (1879). Το 1877 έλαβε τον τίτλο του διδάκτορα της Ιατρικής στη Μαδρίτη. Οι πρώτες προσπάθειες του να γίνει καθηγητής στην Ιατρική σχολή ήταν ανεπιτυχείς. Τελικά το 1883 διορίστηκε καθηγητής της Περιγραφικής και Γενικής Ανατομικής στη Βαλένθια, το 1887 καθηγητής Ιστολογίας και Παθολογικής Ανατομικής στη Βαρκελώνη και το 1892 στην ίδια έδρα στη Μαδρίτη. Το 1900-1901 διορίστηκε διευθυντής του Εθνικού Ινστιτούτου Υγιεινής και Οροθεραπέιας και του Εργαστηρίου Βιολογικών Ερευνών, πρόγονος του Cajal Ινστιτούτου, που ιδρύθηκε το 1920. Ο Cajal συνέχισε να εργάζεται παραγωγικά στη Μαδρίτη μέχρι και το θάνατό του στις 17 Οκτωβρίου 1934.

Το 1879 παντρεύτηκε την Cajal Doña Silveria Fañanás García και απέκτησαν τέσσερις κόρες και τρεις γιους.

Το 1880 άρχισε να δημοσιεύει επιστημονικές εργασίες, η σημαντικότερη των οποίων και ίσης αξίας με του Δαρβίνου για την «προέλευση των ειδών» είναι το: «Textura del sistema nervioso del hombre y de los vertebrados» (Εγχειρίδιο για το νευρικό σύστημα του ανθρώπου και των σπονδυλωτών), 1897-1899.

Το βραβείο Νόμπελ Φυσιολογίας ή Ιατρικής 

Το 1906, ο Cajal μοιράστηκε το Βραβείο Νόμπελ Φυσιολογίας ή Ιατρικής με τον Camillo Golgi. Ήταν η πρώτη φορά που δόθηκε σε δύο επιστήμονες ταυτόχρονα. Το επίσης ενδιαφέρον αυτού του βραβείου είναι οι δύο αντικρουόμενες θεωρίες, τις οποίες πρέσβευαν οι ερευνητές και διατυπώθηκαν στις διαλέξεις που έδωσαν. Ενώ η «θεωρία του νευρώνα» έγινε ευρέως αποδεκτή και ήταν ο λόγος που απονεμήθηκε στον Cajal το βραβείο, ο Golgi δεν είχε ακόμη πεισθεί και υποστήριξε τη «θεωρία του δικτύου» στη διάλεξη που έδωσε κάνοντας σφοδρή επίθεση στον Cajal, ο οποίος αν και απογοητευμένος έδωσε τη διάλεξή του, την επόμενη ημέρα.

Ήταν, επίσης, εντυπωσιακό το γεγονός ότι παρά την απόρριψη από πλευράς του Golgi της θεωρίας του νευρώνα, ο Cajal μίλησε την επόμενη ημέρα με τα καλύτερα λόγια γι’ αυτόν, που με τις τεχνικές του αργύρου που τελειοποίησε, το βοήθησε να μελετήσει το νευρικό σύστημα και να καταλήξει στη θεωρία, η οποία τον καθιέρωσε σαν «πατέρα» της νευροβιολογίας. Αν και αποδείξεις υπέρ της νευρωνικής θεωρίας υπήρχαν από το 1888, η διαμάχη μεταξύ των επιστημόνων που πρέσβευαν τις δυο θεωρίες συνεχίστηκε για δεκαετίες, μέχρι και την οριστική απόδειξη με τις μελέτες υπό το ηλεκτρονικό μικροσκόπιο (Palade & Palay, 1954).

Ο Santiago Ramon y Cajal αφιέρωσε τη ζωή του στη μελέτη της κυτταρικής μορφολογίας και της κυτταροαρχιτεκτονικής του κεντρικού νευρικού συστήματος, δίδοντας έτσι τη βασική υποδομή στην νευροβιολογία και τις εν γένει νευρολογικές επιστήμες.

Ρήσεις 

Ο Santiago Ramón y Cajal είπε:

♦«Υποθέσεις έρχονται και παρέρχονται, αλλά τα δεδομένα παραμένουν».

♦«Η εκμάθηση της τεχνικής είναι τόσο σημαντική, ώστε μπορεί κανείς να πει ότι οι μεγάλες ανακαλύψεις είναι στα χέρια των πιο καταρτισμένων εμπειρογνωμόνων σχετικά με μία ή περισσότερες από τις αναλυτικές μεθόδους».

©Τypologos.com 2021