Δικτυακή υπηρεσία παρακολούθησης εδάφους
Τη νέα δικτυακή υπηρεσία παρακολούθησης
εδαφικών μετακινήσεων
με τη χρήση δορυφορικών δεδομένων
του Copernicus Sentinel
υλοποιούν οι επιστήμονες του Τμήματος Γεωλογίας
του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.)
19:10:05,02/17/2021
Η υπηρεσία «Snapping» βασίζεται στην τεχνική της Συμβολομετρίας Σταθερών Ανακλαστήρων, (Persistent Scatterer Interferometry – PSI). Με αυτή την τεχνική επιτρέπεται η ακριβή μέτρηση των εδαφικών μικρο-μετακινήσεων από τα δορυφορικά δεδομένα.Φωτογραφία από Republica από το Pixabay
Τη νέα προηγμένη υπηρεσία υπό τον τίτλο «Snapping»(Surface motioN mAPPING) για την παρακολούθηση των εδαφικών μετακινήσεων δημιούργησαν οι επιστήμονες του Τμήματος Γεωλογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.), οι οποίοι αξιοποίησαν τα δορυφορικά δεδομένα των ραντάρ της δορυφορικής αποστολής Copernicus Sentinel-1 στο διάστημα, προκειμένου να διαχειριστούν καλύτερα τους γεωλογικούς κινδύνους, όπως είναι οι σεισμοί, οι κατολισθήσεις,οι ηφαιστειακές εκρήξεις κ.ά.
H πλατφόρμα GEP
Η υπηρεσία ήδη αξιοποιήθηκε κατά τον πρόσφατο ισχυρό σεισμό μεγέθους των 7 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, που σημειώθηκε στις 30 Οκτωβρίου του 2020 στη Σάμο. Προσφέρεται,δε, μέσω της πλατφόρμας GEP (Geohazards Exploitation Platform) που αποτελεί μία πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (Ε.Ο.Δ.). Η υλοποίηση πλατφόρμας πραγματοποιήθηκε από Ευρωπαίους επιστήμονες, με επικεφαλής τον επίκουρο καθηγητή του Τμήματος Γεωλογίας του Α.Π.Θ, Μιχάλη Φουμέλη. Οι υπηρεσίες της πλατφόρμας GEP χρησιμοποιούνται σήμερα παγκοσμίως από περισσότερους από 80 οργανισμούς, που λειτουργούν σε 32 χώρες.
Πως δουλεύει
Η υπηρεσία βασίζεται στην τεχνική της Συμβολομετρίας Σταθερών Ανακλαστήρων, (Persistent Scatterer Interferometry – PSI). Με αυτή την τεχνική επιτρέπεται η ακριβή μέτρηση των εδαφικών μικρο-μετακινήσεων από τα δορυφορικά δεδομένα. Μετά από πολλές επιτυχείς δοκιμές και βελτιστοποιήσεις βρίσκεται πλέον η υπηρεσία σε λειτουργία, ενώ σύντομα αναμένεται να διατεθεί και στους χρήστες της πλατφόρμας GEP.
Προς τους επιστήμονες και τους οργανισμούς θα δίνονται πληροφορίες για το ρυθμό της μετακίνησης του εδάφους μίας περιοχής, αλλά και το πώς εξελίσσεται αυτή κατά τη διάρκεια του χρόνου.
Την υπηρεσία «Snapping» θα αξιοποιήσουν οι επιστήμονες για την παρατήρηση -κατανόηση διάφορων γεωλογικών δεδομένων (σεισμοί, ηφαίστεια, κατολισθήσεις κ.ά.). Φωτογραφία από Sam Jotham Sutharson από το Pixabay
Ο σεισμός της Σάμου
Η υπηρεσία έχει ήδη αξιοποιηθεί πιλοτικά στη μελέτη του ισχυρού σεισμού μεγέθους των 7 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, που έγινε στις 30 Οκτωβρίου του 2020, στη Σάμο, όπου καταγράφηκε η μετακίνηση λόγω του σεισμού αλλά και η εξέλιξη της εδαφικής παραμόρφωσης στο χρόνο. Με αυτόν τον τρόπο δόθηκαν σημαντικές πληροφορίες για το ρήγμα που προκάλεσε το σεισμό, τη μετασεισμική δραστηριότητα, καθώς και για σημαντικά δευτερογενή φαινόμενα, όπως είναι οι κατολισθήσεις κ.ά.
«Αν ο σεισμός της Σάμου γίνονταν πριν από το 2014, το οποίο ήταν το πρώτο έτος της ελεύθερης διάθεσης των δορυφορικών δεδομένων Copernicus, τότε θα απαιτούνταν πολύτιμος χρόνος για την εξαγωγή αντίστοιχων αποτελεσμάτων που σήμερα με την προηγμένη υπηρεσία «Snapping» αυτό γίνεται πολύ πιο σύντομα, με λιγότερο κόπο και κόστος» αναφέρει ο κ. Φουμέλης.
H υπηρεσία «Snapping» παρέχει μετρήσεις της μέσης κίνησης εδάφους σε ανάλυση 100m μαζί με χρονοσειρές μετατόπισης. Αυτή η ικανότητα ενισχύει το «χαρτοφυλάκιο» των υπηρεσιών που παρέχει η πλατφόρμα GEP.
Η πλατφόρμα GEP
Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας Θεματικής Εκμετάλλευσης του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (Ε.Ο.Δ.) αποτελεί η GEP μια πλατφόρμα υπολογιστικού συννέφου τύπου cloud με ανοιχτή αρχιτεκτονική και λειτουργίες ηλεκτρονικής συνεργασίας. Επιτρέπει στους χρήστες να εκτελούν άμεσα διαθέσιμες υπηρεσίες καθώς και να ενσωματώνουν μια νέα αλυσίδα επεξεργασίας. Οι υπηρεσίες GEP χρησιμοποιούνται επί του παρόντος από 82 οργανισμούς σε 32 χώρες στην Ευρώπη και στον υπόλοιπο κόσμο.
Μεταξύ άλλων, η πλατφόρμα GEP παρέχει τις εξής υπηρεσίες:
♦Το Διεθνή Χάρτη: Διάστημα και μεγάλες καταστροφές ( πρωτότυπο πλατφόρμας Terradue Charter Platform) 2).
♦Το ευρωπαϊκό σύστημα παρακολούθησης πλακών (EPOS).
♦ Την πρωτοβουλία της κυβέρνηση της Ινδονησίας πρωτοβουλία για την ανάπτυξη ικανοτήτων για τη χαρτογράφηση των κινδύνων. Αυτή η πρωτοβουλία συντονίζεται μέσω συμφωνίας συνεργασίας πέντε χρόνων μεταξύ του Ε.Ο.Δ. και την Ασιατική Τράπεζα Ανάπτυξης.
♦Διάφορα εκπαιδευτικά προγράμματα για τη χρήση των υπηρεσιών της πλατφόρμας GEP, που διοργανώνονται με διάφορους συνεργαζόμενους οργανισμούς ( IGME, INDRA ή BRGM) για μαθήματα κατάρτισης σε διάφορες χώρες: Ινδονησία, Ελλάδα, Γερμανία, Αμπού Ντάμπι, Ισπανία, Ελβετία.
©Typologos.com 2021
