Διαδίκτυο μετριοπάθεια κι εξτρεμισμός

Έρευνα δείχνει ότι  η «αναστάτωση»

της διαδικτυακής ελευθερίας του εξτρεμισμού

είναι το κλειδί για την εδραίωση των μετριοπαθών απόψεων 

Επιμέλεια: Νίκος  Μόσχοβος 

21:34:30,04/18/2021

Στην εδραίωση των μετριοπαθών απόψεων στην κοινωνία «οδηγεί» η δημιουργία εκστρατειών μηνυμάτων για την προστασία των ατόμων από την υιοθέτηση εξτρεμιστικών θεωριών και τα οποία δίνουν έμφαση στην αυτονομία του ατόμου. Πρόκειται για το αποτέλεσμα της έρευνας, που δημοσίευσε  ο επισκέπτης διδακτορικός  μελετητής  του  Τμήματος  Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου του Τέξας στο Σαν Αντόνιο,  Douglas Wilbur στις 22 Μαρτίου 2021 στο περιοδικό  «Social Influence» με συνεργάτες από το Πανεπιστήμιο του Μιζούρι.

Η έρευνα του κ.Wilbur

Σύμφωνα με την έρευνα του κ. Wilbur,  όταν οι άνθρωποι λένε ρητά ότι είναι ελεύθεροι να αποδεχτούν ή να απορρίψουν τους  προπαγανδιστικούς ισχυρισμούς, τότε  αυξάνεται η πιθανότητα της επιλογής μιας μετριοπαθούς άποψης. Αυτό ήταν το εύρημα  μιας έρευνας στάσεων που εξέτασε τις  στρατηγικές αντί-προπαγάνδας, οι οποίες τόνισαν την αυτονομία ενός ατόμου . Κατόπιν, μετρήθηκαν τα συναισθήματα μετά  από την έκθεση.

«Είναι ειρωνικό, αν το σκεφτείτε. Η ενδυνάμωση των ατόμων να κάνουν επιλογές, όταν συναντούν διάφορα εξτρεμιστικά μηνύματα φαίνεται ότι  βοηθά τους ανθρώπους να αντισταθούν σε τέτοιες αξιώσεις. Αυτό που έδειξε αυτή η έρευνα είναι σύμφωνο με άλλα ευρήματα. Βλέπετε μια τάση,  κατά την οποία οι άνθρωποι θα κάνουν τη σωστή επιλογή», δήλωσε ο  κ.Wilbur.

Τα στοιχεία του Pew Research Center

Από την πλευρά του, το Pew Research Center διαπίστωσε το εξής:

Δύο στους τρεις Αμερικανούς λένε ότι τα ψηφιακά ηλεκτρονικά  μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν αρνητικό αντίκτυπο σε αυτό που συμβαίνει στις Η.Π.Α. Οι κύριοι λόγοι που αναφέρονται στην ίδια έρευνα ήταν η παραπληροφόρηση και η ρητορική μίσους.

Για την καταπολέμηση της προπαγάνδας στο παρελθόν στηρίχθηκαν  όλες οι στρατηγικές στη θεωρία του «εμβολιασμού» της ανθρώπινης στάσης. Ανάλογα με τον τρόπο με τον οποίο τα φυσικά εμβόλια εμβολιάζουν τους ανθρώπους κατά ενός ιού μπορούν και  τα μηνύματα επικοινωνίας να χρησιμοποιήσουν το «ψυχολογικό εμβολιασμό» μέσω μίας έκθεσης στα δύο αρνητικά μηνύματα, αλλά και στις  τεχνικές για να αντισταθούν τα άτομα  σε τέτοιες επιθέσεις. Το αποτέλεσμα είναι ότι  οι άνθρωποι εκπαιδεύουν και «χτίζουν» την ψυχολογική  ασυλία τους, για να αντισταθούν σε μελλοντικές προσπάθειες πειθούς της σκέψης τους. Το μειονέκτημα αυτής της προσέγγισης αποτελεί το γεγονός ότι είναι δύσκολο να εφαρμοστεί σε μεγάλες ομάδες πληθυσμού.

Δυο στρατηγικές αντί-προπαγάνδας

 Αυτόν τον περιορισμό είχε  υπόψη κι  ο  ερευνητής Douglas  Wilbur, o οποίος δοκίμασε δύο στρατηγικές αντί-προπαγάνδας για την ενίσχυση της αντίστασης των λαών στην εξτρεμιστική προπαγάνδα. Η μια στρατηγική  βασίζεται στη θεωρία αυτοδιάθεσης, η οποία  υποστηρίζει ότι οι άνθρωποι είναι περίεργοι, ενεργοί και αναζητούν την υγεία, εφόσον ικανοποιούνται οι ψυχολογικές  ανάγκες τους. Κατά κύριο λόγο σε αυτήν την προσέγγιση πρέπει το άτομο να έχει την εξουσία και τον έλεγχο των ενεργειών του. Ομοίως, η άλλη στρατηγική που δοκιμάστηκε βασίζεται στη θεωρία της ψυχολογικής αντίδρασης, η οποία υποθέτει ότι οι άνθρωποι έχουν ισχυρές αρνητικές αντιδράσεις, όταν αισθάνονται ότι απειλείται η ελευθερία τους.

Ο κ.Wilbur  βρήκε συνολικά  400 συμμετέχοντες στο διαδίκτυο και τους είπε ότι θα διάβαζαν διάφορα  εξτρεμιστικά μηνύματα. Οι ερωτηθέντες ανατέθηκαν τυχαία είτε σε μια ουδέτερη συνθήκη ελέγχου, σε μια προσέγγιση της θεωρίας της αυτοδιάθεσης (δηλαδή:«Είναι η επιλογή σας να συμφωνήσετε ή όχι») ή  στην κατάσταση της ψυχολογικής αντίδρασης ( Ήτοι:«Μην τους αφήσετε να σας χειριστούν»). Στη συνέχεια, οι ερευνητές διάβασαν και αξιολόγησαν τη συμφωνία των συμμετεχόντων σε  δύο  εξτρεμιστικά μηνύματα κατά των μεταναστών.

Μετά την από έκθεση και οι δύο εκστρατείες έδωσαν χαμηλότερη συμφωνία στα εξτρεμιστικά μηνύματα σε σύγκριση με την κατάσταση ελέγχου . Αυτό συνέβη  ανεξάρτητα από την πολιτική σχέση ή ιδεολογία των συμμετεχόντων.

Εκστρατείες διαφήμισης και συγκεκριμένα μηνύματα 

Ο κ. Wilbur ανέφερε ότι τα οφέλη αυτών των εκστρατειών βάσει των  διαφημίσεων είναι ότι μπορούν να δημιουργηθούν εκ των προτέρων και να μην αφορούν σε συγκεκριμένα μηνύματα. Οι συγκεκριμένες προληπτικές στρατηγικές και τα πλεονεκτήματα αυτών δείχνουν την απόκλιση από τις προηγούμενες προσεγγίσεις που ο ίδιος ο κ. Wilbur χρησιμοποίησε κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής θητείας στο Αφγανιστάν. Εκεί, υπηρέτησε ως αξιωματικός επικοινωνιών και είχε επιφορτιστεί με τον αποκλεισμό των προσπαθειών στρατολόγησης της Αλ Κάιντα, αλλά ήταν αργές και αντιδραστικές οι υπάρχουσες μέθοδοι επικοινωνίας που είχε στη διάθεσή του.

«Η Άλ Κάιντα  θα έβγαζε ένα βίντεο για  τη στρατολόγηση. Τότε θα έπρεπε να το δυσφημίσουμε, αλλά αυτό θα χρειαζόταν χρόνο, ώστε να «βγάλουμε» ένα αντίθετο προϊόν (σ.σ. την προβολή του  αντίθετου επιχειρήματος  μέσω φυλλαδίων ή βίντεο) εκεί έξω», υπενθύμισε ο κ. Wilbur.

Η προσέγγιση  του ίδιου  ως ερευνητή στοχεύει στη διακοπή της διαδικασίας ριζοσπαστικοποίησης μεταξύ ευάλωτων πληθυσμιακών ομάδων, ώστε πραγματικά  να μπορέσουν να  σκεφτούν ελεύθερα κι αυτόνομα.

Η αυτονομία των ανθρώπων «οδηγεί» στην προστασία της κοινωνίας 

«Εάν μπορούσαμε να δείξουμε  στους ανθρώπους ότι έχουν την αυτονομία, τότε ναι, θα ήταν πιο πιθανό να αντισταθούν στα προπαγανδιστικά μηνύματα. Μπορούμε ακόμη και να δημιουργήσουμε μηνύματα σχετικά με το εμβόλιο κατά του ιού της πανδημίας COVID-19, δηλαδή εκστρατείες που να  λένε στους ανθρώπους ότι μπορούν να επιλέξουν εάν θα πάρουν το εμβόλιο ή όχι. Θέλετε να τονίσετε την ελευθερία», επισήμανε ο κ. Wilbur.

Η έρευνα του ίδιου δείχνει πως ο τονισμός της ελευθερίας είναι αυτός, που  «οδηγεί» τους ανθρώπους να κάνουν πράξη την προστασία της κοινωνίας από οποιοδήποτε εξτρεμισμό!

©Τypologos.com 2021