Άτομα με χρόνιες παθήσεις και φάρμακα

Συστηματική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας για τα εμπόδια

 και τις παρεμβάσεις  στην τήρηση της λήψης φαρμακευτικής αγωγής

σε άτομα με χρόνιες παθήσεις

23:30:31,01/29/2021

Το σχήμα τήρησης φαρμάκων. Φωτογραφία- Πηγή: Πανεπιστήμιο Κύπρου

Οι θεραπείες, οι οποίες είναι προσαρμοσμένες στα ίδια τα άτομα συνιστώνται για καλύτερα αποτελέσματα βελτίωσης της λήψης της φαρμακευτικής αγωγής σε ότι αφορά σε ανθρώπους με χρόνιες παθήσεις. Αυτό έδειξε μια πρόσφατη έρευνα, την οποία διενήργησαν ερευνητές του Εργαστηρίου «ACThealthy: Κλινικής Ψυχολογίας και Συμπεριφορικής Ιατρικής» του Τμήματος Ψυχολογίας και του Τμήματος Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Κύπρου, της εταιρείας 3AE Health Ltd, του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου, του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, καθώς  και του Πανεπιστημίου UCL  του Ηνωμένου Βασίλειου.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, οι θεραπείες είναι αποτελεσματικές στα άτομα με παθήσεις (άσθμα, διαβήτης, επιληψία, καρκίνος, υπέρταση, HIV/AIDS), που συσχετίζονται με υψηλότερα ποσοστά μη τήρησης της φαρμακευτικής αγωγής τους. Η μελέτη διεξήχθη στo πλαίσιo του ερευνητικού προγράμματος «Stay On Track»,  το οποίο χρηματοδοτείται από το Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΙδΕΚ).

Η  συστηματική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας δημοσιεύθηκε στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό «Translational Behavioral Medicine» φέροντας τον  τίτλο: «Barriers, facilitators, and interventions for medication adherence across chronic conditions with the highest nonadherence rates: A scoping review with recommendations for intervention development»(«Εμπόδια, διευκολυντικοί παράγοντες και παρεμβάσεις στην τήρηση της λήψης φαρμακευτικής αγωγής στις χρόνιες παθήσεις με τα υψηλότερα ποσοστά μη τήρησης: Συστηματική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας με εισηγήσεις για ανάπτυξη παρεμβάσεων»).

Σε αυτή συμπεριλήφθηκαν 243 μελέτες, οι οποίες εξέταζαν τα εμπόδια και τους διευκολυντικούς παράγοντες,  αλλά  και  τις συμπεριφορικές παρεμβάσεις υγείας ή τις τεχνικές που αφορούν στην τήρηση της λήψης της φαρμακευτικής αγωγής σε άτομα με άσθμα, διαβήτη, επιληψία, καρκίνο, υπέρταση ή  HIV/AIDS.

Η  συστηματική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας δημοσιεύθηκε στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό «Translational Behavioral Medicine».Φωτογραφία από Darko Stojanovic από το Pixabay 

Τι έδειξε η ανασκόπηση 

Η ανασκόπηση κατέδειξε ότι τα πιο συχνά αναφερόμενα εμπόδια στη τήρηση της λήψης της φαρμακευτικής αγωγής στις  συγκεκριμένες  χρόνιες παθήσεις ήταν:

♦Η νεαρή ηλικία.

♦Η χαμηλή εκπαίδευση.

♦Το χαμηλό εισόδημα.

♦Το υψηλό κόστος της φαρμακευτικής αγωγής.

♦Οι παρενέργειες.

♦Οι πεποιθήσεις −αντιλήψεις των ατόμων σχετικά με την αγωγή και την ασθένειά τους.

♦Η συν-νοσηρότητα με άλλη πάθηση.

♦Η κακή επικοινωνία με τον επαγγελματία υγείας.

Επιπρόσθετα, ως προς τη βελτίωση της τήρησης της λήψης της φαρμακευτικής αγωγής φαίνεται πως παρουσιάζουν θετικά αποτελέσματα:

♦Οι διαδικτυακές παρεμβάσεις που εντοπίστηκαν.

♦Τα στοιχεία αυτών των παρεμβάσεων, όπως είναι  η παροχή ενημέρωσης και εκπαίδευσης στη σημαντικότητα της φαρμακευτικής αγωγής, στις παρενέργειές της, αλλά και στη χρόνια πάθηση, η κινητοποιητική συνέντευξη (motivational interviewing), καθώς και  τα μηνύματα ενίσχυσης. 

Ποιοι συμμετείχαν από το Πανεπιστήμιο Κύπρου 

Στην έρευνα εκ μέρους του Πανεπιστημίου Κύπρου συμμετείχαν οι:

♦Ο ειδικός επιστήμονας έρευνας και Marie Skłodowska Curie Fellow των τμημάτων  Ψυχολογίας (ACT healthy lab) και Πληροφορικής (eHealth lab), Δρ Άγγελος Κασσιανός.

♦Η διδακτορική φοιτήτρια Κλινικής Ψυχολογίας και ειδική  επιστήμονας έρευνας του τμήματος Ψυχολογίας, Πηνελόπη Κωνσταντίνου.

♦Η αναπληρώτρια καθηγήτρια του τμήματος Ψυχολογίας, Δρ Μαρία Καρεκλά.

♦Ο R&D project manager του εργαστηρίου «eHealth» του Τμήματος Πληροφορικής, Δρ Αντρέας Παναγίδης.

♦Η επίκουρη επισκέπτρια καθηγήτρια Φυσιολογίας της Ιατρικής Σχολής Δρ Γκρέτα Βόζνιακ.

Συμπέρασμα

Αυτή η συστηματική ανασκόπηση υπογραμμίζει τη σημασία της παροχής διαδικτυακών παρεμβάσεων, οι οποίες συνδυάζουν διάφορα ψυχο-εκπαιδευτικά στοιχεία και τεχνικές, όπως είναι οι υπενθυμίσεις και η εκπαίδευση στη φαρμακευτική αγωγή που να είναι εξατομικευμένες στις ανάγκες και τα χαρακτηριστικά του κάθε ανθρώπου, καθώς και να ανταποκρίνονται σε εκείνα τα εμπόδια τήρησης της λήψης της φαρμακευτικής αγωγής, τα οποία  αντιμετωπίζει το ίδιο το άτομο.

Οι ακαδημαϊκοί, επαγγελματίες υγείας και ψυχολόγοι που θέλουν να μειώσουν τα εμπόδια που συσχετίζονται με τους φόβους ή τις ανησυχίες στην τήρηση της λήψης της φαρμακευτικής αγωγής συνιστάται να υιοθετήσουν μια προσέγγιση με επίκεντρο το ίδιο το άτομο, που θα «οδηγεί» σε από κοινού αποφάσεις στη διαχείριση της φαρμακευτικής αγωγής, συζητώντας ανησυχίες, καθώς και επιλύοντας φόβους.

©Typologos.com 2021