Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας λόγω της κλιματικής αλλαγής είναι έτοιμη να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο τα ποτάμια χαρτογραφούν φυσικά την ακτή τους!

Επιμέλεια: Νίκος Μόσχοβος

20:04:31,08/17/2020

Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας λόγω της κλιματικής αλλαγής είναι έτοιμη να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο τα ποτάμια χαρτογραφούν φυσικά την ακτή τους. Η φύση αυτής της αλλαγής θα εξαρτηθεί από το ρυθμό αύξησης της στάθμης της θάλασσας  και το φορτίο των ιζημάτων που μεταφέρεται από τον ποταμό. Τα παραπάνω κατέδειξαν τα  αποτελέσματα των  νέων  μοντέλων των ερευνητών του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της California ( Caltech) κι άλλων ειδικών.

Περιοδικά, ένα ποτάμι θα αλλάξει την πορεία του.στη θάλασσα, σχηματίζοντας  με φυσικό τρόπο ένα νέο μονοπάτι μέσα από μια διαδικασία. Τα νέα μονοπάτια  αποτελούν φυσικό μέρος της ζωής ενός ποταμού και είναι υπεύθυνα για την οικοδόμηση νέων γαιών και θρέψης  των υγροτόπων ή των οικοσυστημάτων με νερό, θρεπτικά συστατικά, καθώς και ιζήματα.

Ωστόσο, οι ξαφνικές απορροές των ποταμών μπορούν να προκαλέσουν ενίοτε μια φυσική καταστροφή. Οι απορροές ευθύνονται για μερικές από τις πιο θανατηφόρες πλημμύρες,που συνέβησαν στην ανθρώπινη ιστορία.Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται οι  πλημμύρες του Κίτρινου Ποταμού (1887) και της Κίνας (1931), καθώς και από τις οποίες «υπέφεραν» συνολικά έξι εκατομμύρια ζωές.

Σε ορισμένα ποτάμια, όπως  είναι ο  Μισισιπής, από τους  μηχανικούς  κατασκευάστηκαν διάφορα  κανάλια παράκαμψης και έγιναν παρεμβάσεις, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι κίνδυνοι, που θα προκύψουν εκ της απορρόφησης του ποταμού.«Το  γαλάκτωμα του ποταμού και ο σχηματισμός των δέλτα  είναι μια καταστροφική πλημμύρα που  έχει  ζωτική σημασία για τη διατήρηση της παράκτιας γης,  αλλά τότε προκύπτει το ερώτημα: Πώς θα επηρεάσει η άνοδος της στάθμης της θάλασσας αυτές τις καταστροφικές πλημμύρες;», αναρωτιέται ο επικεφαλής συγγραφέας  της  εργασίας για το νέο μοντέλο Austin Chadwick που δημοσιεύθηκε στις 13 Ιουλίου  2020 από τα  Πρακτικά της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των Η.Π.Α(PNAS).

Ο Chadwick εργάστηκε σε αυτήν την έρευνα ως διδακτορικός φοιτητής στο Caltech  μαζί με τον καθηγητή Γεωλογίας  Michael Lamb και τον επίκουρο καθηγητή Γεωμορφολογίας – Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου της Santa Barbara, Vamsi Ganti.

Η στάθμη της θάλασσας έχει αυξηθεί συνολικά από τις αρχές του 20ού αιώνα και με επιταχυνόμενο ρυθμό. Η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC), που ιδρύθηκε υπό την αιγίδα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, προέβλεψε το  2014 ότι η στάθμη της θάλασσας θα μπορούσε να  αυξηθεί σχεδόν κατά ένα μέτρο έως και το τέλος  του 21ου αιώνα.

Οι  γεωλόγοι συζητούν συνεχώς σχετικά με το πώς αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει τις απορροές των ποταμών στα δέλτα. Πρόκειται για τα εύφορα τοπία,  που δημιουργήθηκαν  στα σημεία, όπου ένας ποταμός συναντά έναν ωκεανό ή μια λίμνη.

Είναι ένα κρίσιμο επιστημονικό  ερώτημα, δεδομένου  του γεγονότος ότι στα τοπία των δέλτα  «φιλοξενείται» σήμερα περίπου το 10% του ανθρώπινου πληθυσμού!

«Τα γαλακτώματα είναι οι σεισμοί των ποταμών.Πραγματοποιούνται ξαφνικά και μερικές φορές προκαλούν καταστροφικά φυσικά γεγονότα που συμβαίνουν με στατιστική κανονικότητα, αλλάζοντας την κατεύθυνση των μεγάλων ποταμών.Προσπαθούμε να καταλάβουμε το πού και το πότε θα προκύψουν οι επόμενες εκτροπές», εξήγησε ο καθηγητής Γεωλογίας Michael Lamb.

Οι κ.κ. Lamb, Chadwick και Ganti συνδύασαν τη θεωρία, την αριθμητική μοντελοποίηση και τις παρατηρήσεις πεδίου για να εξηγήσουν το πόσο συχνά θα εμφανιστούν οι εκτροπές ποταμού και το πώς η συχνότητα αυτού του γεωλογικού φαινομένου  θα ανταποκρίνονταν σ’  ένα μεταβαλλόμενο κλίμα.

Μέσω μοντέλων διαπίστωσαν οι τρεις επιστήμονες  ότι η εμφάνιση μελλοντικών «σπασμών» στα ποτάμια εξαρτάται κυρίως από δύο παράγοντες: Τον ρυθμό αύξησης της στάθμης της θάλασσας και την ποσότητα της  λάσπης, καθώς και της άμμου που μεταφέρει  ένα ποτάμι.

Στα περισσότερα δέλτα, συμπεριλαμβανομένου του δέλτα του ποταμού Μισισιπή, αναμένεται η άνοδος της στάθμης της θάλασσας να προκαλέσει συχνότερες καταστροφικές εκτροπές!

Αυτό συμβαίνει, επειδή, καθώς αυξάνεται η στάθμη της θάλασσας αποκρίνονται τα ποτάμια καταθέτοντας περισσότερη ποσότητα  από τα ιζήματα στο κανάλι, το «οποίο ανεβάζει»,  την κοίτη του ποταμού σε σχέση με τη γειτονική γη, καθιστώντας ασταθές τον ποταμό.

Τελικά, θα «αναγκαστεί» το ποτάμι να βρει μια μικρότερη και πιο απότομη διαδρομή προς τη θάλασσα. Οι συχνότερες εκτοξεύσεις θα μπορούσαν να πλημμυρίσουν παράκτιες κοινότητες,  σαν τις New Orleans και Louisiana, οι οποίες είναι ήδη ευάλωτες σε κατακλυσμούς από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας.

Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας θα μπορούσε να επηρεάσει όχι μόνο το χρόνο, αλλά και το τόπο, όπου θα προκύψουν μελλοντικές απορροές ποταμών.

«Εάν η στάθμη της θάλασσας αυξάνεται γρηγορότερα , τότε τα ποτάμια μπορούν να εναποθέσουν ιζήματα.

Η  ζώνη της εναπόθεσης και του γαλακτώματος του ποταμού θα μετατοπιστεί προς τα επάνω, εισάγοντας νέους κινδύνους για τις παρακείμενες κοινότητες», είπε ο ερευνητής Austin Chadwick.

Σε ένα τέτοιο σενάριο, όμως, οι υφιστάμενες υποδομές διαχείρισης ποταμών (φράγματα και παραβάσεις) θα μπορούσαν να καταστούν άνευ αντικειμένου.

Άρα, οι δαπανηρές προσπάθειες μετριασμού της απόκλισης  του ποταμού θα πρέπει να μετατοπιστούν προς τα πάνω.Οι  τρεις ειδικοί ελπίζουν ότι αυτή η εργασία θα μπορούσε να βοηθήσει στην καθοδήγηση της διαχείρισης των ποταμών στα πιο πυκνά κατοικημένα δέλτα, προσφέροντας  ένα πλαίσιο για τον υπολογισμό του τι να περιμένουν οι κάτοικοι μέσα  στις επόμενες δεκαετίες.

©Typologos.com 2020