Ανακάλυψη νέου πλανήτη πλησίον του Ήλιου
Ανακαλύφθηκε νέος πλανήτης
γύρω από το αστέρι
που βρίσκεται πιο κοντά στον Ήλιο
Επιμέλεια: Νίκος Μόσχοβος
21:03:15,02/11/2022
Η εικαστική δημιουργία αυτού του καλλιτέχνη δείχνει μια κοντινή άποψη του Proxima d, ενός νέου πλανήτη που βρέθηκε πρόσφατα σε τροχιά γύρω από το αστέρι του κόκκινου νάνου Proxima Centauri, το οποίο είναι το πλησιέστερο άστρο στο Ηλιακό Σύστημα. Φωτογραφία- Credit: ESO/L. Calçada
Ανακαλύφθηκε νέος πλανήτης γύρω από το αστέρι Proxima Centauri, που βρίσκεται πιο κοντά στο ηλιακό σύστημά μας.
Τον πλανήτη εντόπισε μια ομάδα αστρονόμων που χρησιμοποιεί το πολύ μεγάλο τηλεσκόπιο του Ευρωπαϊκού Νότιου Αστεροσκοπείου (ESO’s VLT).
Μόλις το ένα τέταρτο της μάζας της Γης!
Είναι ο ελαφρύτερος, που έχει ανακαλυφθεί σε τροχιά γύρω από το σύστημα του Proxima Centauri, στο οποίο έχουν εντοπιστεί τρείς πλανήτες.
Μάλιστα, ο πλανήτης αυτός αποτελεί έναν από τους ελαφρύτερους εξωπλανήτες που έχουν βρεθεί ποτέ, αφού διαθέτει μόλις το ένα τέταρτο της μάζας της Γης!
Δήλωση αστρονόμου
« Η ανακάλυψη δείχνει ότι ο πλησιέστερος αστρικός γείτονάς μας φαίνεται να είναι «γεμάτος με ενδιαφέροντες νέους κόσμους, κοντά σε περαιτέρω μελέτη και μελλοντική εξερεύνηση », εξηγεί ο ερευνητής του Ινστιτούτου Αστροφυσικής και Διαστημικών Επιστημών της Πορτογαλίας, João Faria, ο οποίος είναι κύριος συγγραφέας του άρθρου της μελέτης που δημοσιεύτηκε διαδικτυακά στις 10 Φεβρουαρίου 2022 στο περιοδικό « Astronomy & Astrophysics».
Ο Proxima Centauri είναι το πλησιέστερο αστέρι στον Ήλιο, που βρίσκεται μόλις στα τέσσερα έτη φωτός μακριά.
Ο Proxima d
Ο πρόσφατα ανακαλυφθείς πλανήτης ονομάζεται Proxima d και περιφέρεται γύρω από τον Proxima Centauri σε απόσταση περίπου τεσσάρων εκατομμυρίων χιλιομέτρων (σ.σ. λιγότερο από το ένα δέκατο της απόστασης του Ερμή από τον Ήλιο).
Περιφέρεται, δε, μεταξύ του αστεριού και της κατοικήσιμης ζώνης – την περιοχή γύρω από ένα αστέρι, όπου μπορεί να υπάρχει υγρό νερό στην επιφάνεια ενός πλανήτη – και χρειάζεται μόλις πέντε ημέρες για να ολοκληρώσει μια τροχιά γύρω από το Proxima Centauri.
Οι άλλοι δύο πλανήτες
Για το συγκεκριμένο αστέρι είναι ήδη γνωστό ότι «φιλοξενεί» δύο άλλους πλανήτες:
Το Proxima b, ο οποίος διαθέτει μάζα συγκρίσιμη με αυτή της Γης και περιφέρεται γύρω από το άστρο κάθε 11 ημέρες, καθώς βρίσκεται εντός της κατοικήσιμης ζώνης.
Το Proxima c, ο οποίος βρίσκεται σε μεγαλύτερη απόσταση και χρειάζεται πέντε έτη για να ολοκληρώσει τροχιά γύρω από το αστέρι.
Σχετικά με το Proxima b
Ο πλανήτης Proxima b ανακαλύφθηκε πριν από λίγα χρόνια μέσω του οργάνου HARPS στο τηλεσκόπιο των 3,6 μέτρων του ESO.
Η ανακάλυψη επιβεβαιώθηκε το 2020, όταν οι επιστήμονες παρατήρησαν το σύστημα Proxima με ένα νέο όργανο στο VLT της ESO που διαθέτει μεγαλύτερη ακρίβεια.
Πρόκειται για το Φασματογράφο για Βραχώδεις Εξωπλανήτες και Σταθερές Φασματοσκοπικές Παρατηρήσεις ( ESPRESSO ).
Πως έγινε η ανακάλυψη
του νέου πλανήτη
Η ανακάλυψη του νέου πλανήτη έγινε κατά τη διάρκεια αυτών των πιο πρόσφατων παρατηρήσεων στο VLT. Τότε οι αστρονόμοι εντόπισαν τις πρώτες νύξεις ενός σήματος που αντιστοιχούσε σε ένα αντικείμενο με τροχιά πέντε ημερών.
Το συγκεκριμένο σήμα ήταν τόσο αδύναμο και η ομάδα χρειάστηκε να πραγματοποιήσει περαιτέρω παρατηρήσεις με το φασματογράφο, για να επιβεβαιώσει ότι οφειλόταν σε έναν πλανήτη και δεν αποτελούσαν το αποτέλεσμα αλλαγών στο ίδιο το αστέρι.
Ένας εξωπλανήτης τόσο κοντά στη Γη
«Μετά από τη λήψη νέων παρατηρήσεων, μπορέσαμε να επιβεβαιώσουμε αυτό το σήμα ότι αφορούσε ένα νέο πλανήτης. Ήμουν ενθουσιασμένος από την πρόκληση να ανιχνεύσω ένα τόσο μικρό σήμα και, κάνοντας αυτό, να ανακαλύψω έναν εξωπλανήτη τόσο κοντά στη Γη», λέει ο κ. Faria.
Ο ελαφρύτερος εξωπλανήτης
Με μόλις το ένα τέταρτο της μάζας της Γης, ο Proxima d είναι ο ελαφρύτερος εξωπλανήτης, ο οποίος έχει μετρηθεί ποτέ με τη τεχνική της ακτινικής ταχύτητας, ξεπερνώντας έναν πλανήτη που ανακαλύφθηκε πρόσφατα στο πλανητικό σύστημα L 98-59.
Η τεχνική αυτή λειτουργεί μέσω της συλλογής των μικροσκοπικών ταλαντεύσεων στην κίνηση ενός αστεριού κι οι οποίες δημιουργούνται από τη έλξη της βαρύτητας ενός πλανήτη σε τροχιά. Η επίδραση της βαρύτητας του Proxima d είναι τόσο μικρή, που προκαλεί μόνο το Proxima Centauri να κινείται μπρος-πίσω με περίπου 40 εκατοστά το δευτερόλεπτο (1,44 χιλιόμετρα την ώρα)!
Το φεγγάρι ξεπροβάλει στο Ευρωπαϊκό Νότιο Αστεροσκοπείο στη Χιλή. Φωτογραφία- Credit:G.Gillet/ESO
Η σημασία της ανακάλυψης
«Αυτό το επίτευγμα είναι εξαιρετικά σημαντικό. Δείχνει ότι η τεχνική της ακτινικής ταχύτητας έχει τη δυνατότητα να αποκαλύψει ένα πληθυσμό ελαφρών πλανητών, όπως είναι ο δικός μας. Πλανήτες, που αναμένεται να είναι οι πιο άφθονοι στο γαλαξία μας, και οι οποίοι μπορούν ενδεχομένως να φιλοξενήσουν ζωή, όπως τη ξέρουμε», λέει ο επιστήμονας οργάνων του φασματογράφου στο Ευρωπαϊκό Νότιο Αστεροσκοπείο στη Χιλή, Pedro Figueira.
« Αυτό το αποτέλεσμα δείχνει ξεκάθαρα τι μπορεί να κάνει ο φασματογράφος και με κάνει να αναρωτιέμαι, για το τι θα μπορέσει να βρει στο μέλλον », προσθέτει ο κ. Faria.
Θα «έρθουν»
κι άλλες ανακαλύψεις
Η αναζήτηση του φασματογράφου για άλλους κόσμους θα συμπληρωθεί από το εξαιρετικά μεγάλο τηλεσκόπιο του Ευρωπαϊκού Νότιου Αστεροσκοπείου ( ELT ), που κατασκευάζεται ήδη στην έρημο Ατακάμα. Για το υπό κατασκευή τηλεσκόπιο εκτιμούν οι επιστήμονες πως «θα κάνει τη διαφορά» στην ανακάλυψη και στη μελέτη πολλών περισσότερων πλανητών γύρω από τα κοντινά αστέρια.
©Typologos.com 2022
