Το κλασικό βιβλίο του Michael Nyman για την Πειραματική Μουσική «κυκλοφορεί» και στην Ελλάδα
Η ΣΤΗΛΗ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ TYPOLOGOS.COM
Το κλασικό βιβλίο του Michael Nyman για την Πειραματική Μουσική «κυκλοφορεί» και στην Ελλάδα
Της Βένης Παπαδημητρίου, e-mail: veni_veni_veni@yahoo.gr
Το κλασικό βιβλίο του Michael Nyman των 288 σελίδων για την «Πειραματική Μουσική» (φωτογραφία) «κυκλοφορεί» και στην Ελλάδα από τις εκδόσεις «Οκτώ» σε μετάφραση – επιμέλεια της λέκτορος του Τμήματος Μουσικών Σπουδών της Σχολής Καλών Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Δανάης Στεφάνου.
Πρόκειται για ένα βιβλίο, το οποίο περιγράφει την ανάδυση της Αγγλοαμερικανικής μουσικής παράδοσης, όπως αυτή εξελίχθηκε μέσα από τις ιδέες και τη μουσική του John Cage.
Μιας μουσικής παράδοσης, η οποία γνώρισε ριζική διαφοροποίηση από το συντηρητικό αισθητικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής μεταπολεμικής αβαγκάρντ.
Ο Michael Nyman γράφει για τους καλλιτέχνες Morton Feldman, Christian Wolff, David Tudor, Fluxus, Cornelius Cardew, Alvin Lucier, Steve Reich, AMM, MEV κι άλλους δημιουργούς, οι οποίοι ασχολήθηκαν με τη μουσική διαδικασία χωρίς οι ίδιοι να επιδιώκουν ένα τελικό προϊόν.
Μέσω της συγκεκριμένης διαδικασίας κατάφεραν να επιτύχουν τη διεύρυνση της μουσικής σκηνής, αφού συνέθεσαν έργα ευέλικτης δομής. «Όπλα» τους αποτέλεσαν το τυχαίο, η performance, τα αυτοσχέδια ηλεκτρονικά συστήματα κι ο ελεύθερος αυτοσχεδιασμός.
Ο συγγραφέας κατάφερε να συγκεντρώσει όλες αυτές τις προσεγγίσεις, να τις καταγράψει για πρώτη φορά στην ιστορία της μουσικής και να της αφηγηθεί με πιστότητα – λεπτομέρεια.
Το βιβλίο «κυκλοφόρησε» για πρώτη φορά το 1974 κι επανεκδόθηκε κατά τη διάρκεια του 1999. Έκτοτε θεωρείται από τους κριτικούς ή τους ερευνητές ως η κύρια βιβλιογραφική πηγή για την ιστορία της πειραματικής μουσικής.
«Αν λοιπόν αυτό ήταν η πειραματική μουσική, τότε ποιο ήταν το πείραμα; Ίσως η συνεχής επαναδιατύπωση της ερώτησης «τι άλλο θα μπορούσε να είναι η μουσική;». Η απόπειρα να ανακαλύψουμε τι, μας καθιστά ικανούς να βιώνουμε κάτι ως μουσική.
Και απ’ αυτά, καταλήξαμε ότι η μουσική δεν χρειαζόταν να έχει ρυθμούς, μελωδίες, αρμονίες, δομές ή έστω νότες, ότι δεν χρειαζόταν να συμπεριλαμβάνει όργανα, μουσικούς κι ειδικές αίθουσες.
Έγινε αποδεκτό ότι η μουσική δεν ήταν κάτι εγγενές σε συγκεκριμένους συσχετισμούς πραγμάτων- σε συγκεκριμένους τρόπους οργάνωσης των ήχων- αλλά ουσιαστικά αποτελούσε μια αντιληπτική διαδικασία την οποία εμείς, ως ακροατές, μπορούσαμε να επιλέξουμε να κατευθύνουμε.
Ο «τόπος» της μουσικής μετακινήθηκε από το «εκεί έξω» στο «εδώ μέσα». Αν τελικά υπάρχει κάποιο διαχρονικό μήνυμα μέσα από την περιπέτεια της πειραματικής μουσικής είναι αυτό: τη μουσική τη φτιάχνει η αντίληψή μας.
Ήταν μια επαναστατική πρόταση, και ακόμη είναι. Το βιβλίο του Nyman, γραμμένο από έναν άνθρωπο που βίωσε την επαναστατική πρόταση της πειραματικής μουσικής από πρώτο χέρι, καταφέρνει να συλλάβει το πνεύμα εκείνων των καιρών», γράφει ο πολύς και διάσημος συνθέτης, Brian Eno στη δεύτερη έκδοση του 1999.
Λίγα λόγια για τον συγγραφέα
Μετά από την έκδοση του συγκεκριμένου βιβλίου (1974) ασχολήθηκε ο Michael Nyman με τη μουσική σύνθεση. Το 1977 δημιούργησε το γκρουπ Michael Nyman Band. Συνάμα συνέθεσε τα σάουντρακ των πολύ γνωστών φιλμ «Ο μάγειρας, ο κλέφτης, η γυναίκα του και ο εραστής της» και «Μαθήματα Πιάνου».
Παράλληλα, ασχολήθηκε με την instrumental μουσική και την όπερα. Έγραψε, δε, την γνωστή όπερα «Ο άνθρωπος που πήρε τη γυναίκα του για καπέλο». Τη δεκαετία του 1960 εργάστηκε ως μουσικολόγος- μουσικοκριτικός στο περιοδικό «The Spectator».
Εκείνη την περίοδο ασχολήθηκε εμπράκτως με την πειραματική παράδοση, η οποία περιγράφεται στη συγκεκριμένη έκδοση, που αποτέλεσε το «εφαλτήριο» για να πραγματοποιήσει ο ίδιος μια αξιοζήλευτη πορεία στο μουσικό στερέωμα.
©Typologos.com 2012
