ΣΑΡΑ ΝΤΡΑΙΒΕΡ : «ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΑΡΧΙΣΕ Η ΟΣΜΩΣΗ ΜΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ»!
ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ
Τα ρεπορτάζ του www.typologos.com
ΣΑΡΑ ΝΤΡΑΙΒΕΡ : «ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΑΡΧΙΣΕ Η ΟΣΜΩΣΗ ΜΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ»
Του Νίκου Μόσχοβου
Ήταν κάποτε ένα κοριτσάκι που αγαπούσε πολύ την αρχαιολογία κι ήθελε να εξερευνήσει τον κόσμο. Όταν έγινε, λοιπόν, φοιτήτρια ήρθε στα μέσα της δεκαετίας του 1970 για σπουδές κλασσικής φιλολογίας στην Ελλάδα. Μέσα στα επόμενα νέα χρόνια το κορίτσι αυτό γνώρισε έναν πολύ μεγάλο σκηνοθέτη, τον Τζιμ Τζάρμους και σιγά- σιγά εκτυλίχθηκε στην «ιέρεια» του Αμερικανικού ανεξάρτητου σινεμά.
Ολοκληρωμένη γυναίκα, πια, η σκηνοθέτιδα, σεναριογράφος και παραγωγός, Σάρα Ντράϊβερ (φωτογραφία) μίλησε την Πέμπτη 10 Νοεμβρίου του 2011 για όλα στους δημοσιογράφους κατά τη διάρκεια συνέντευξης τύπου που δόθηκε στην Αποθήκη Γ και στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του 52ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (ΦΚΘ) υπό την παρουσία του διευθυντή, Δημήτρη Εϊπίδη.
«Η σημερινή παρουσία της Σάρα Ντράιβερ στο 52ο ΦΚΘ είναι ένα συναισθηματικά φορτισμένο γεγονός για μένα. Είχα την ευτυχία να δείξω την πρώιμη δουλειά της στο φεστιβάλ του Μόντρεαλ και είμαστε φίλοι εδώ και πολλά χρόνια και με την ίδια, καθώς και με τον Τζιμ Τζάρμους. Είναι μια φιλία, που δεν πρέπει να τελειώσει ποτέ. Φέτος παρουσιάζουμε για πρώτη φορά στην Ελλάδα το σύνολο του έργου της. Περιμένω με μεγάλη προσδοκία να δω και την επόμενη και τη μεθεπόμενη ταινία της», παραδέχθηκε ο κ. Εϊπίδης.
Με αναφορά στην Ελλάδα άρχισε – κατόπιν- τις δηλώσεις η Σάρα Ντράιβερ αποκαλύπτοντας πως στα μέσα της δεκαετίας του 1970 βρέθηκε για σπουδές κλασσικής φιλολογίας στην χώρα μας.
«Το 1974-1975 είχα την πρόθεση να ασχοληθώ με την αρχαιολογία. Παράλληλα με τις σπουδές, εντάχθηκα σε μια πειραματική θεατρική ομάδα και τελικά το θέατρο επικράτησε της αρχαιολογίας. Με επηρέασε πολύ η ταινία του Τζον Κασσαβέτη «A Woman Under the Influence». Επιστρέφοντας στις ΗΠΑ, αποφάσισα να σπουδάσω κινηματογράφο», εξιστόρησε η Αμερικανίδα δημιουργό ενθυμούμενη τα χρόνια που πέρασε στο πολύβουο «μεγάλο μήλο», όπου γίνονταν έντονες ζυμώσεις.
«Εκείνη την εποχή στην Νέα Υόρκη ήμασταν σε επαφή με την κοινότητα των μουσικών, των ζωγράφων, γενικά των καλλιτεχνών. Επικρατούσε ένα είδος αναρχίας, δεν χρειαζόσουν άδεια, μπορούσες να πάρεις μια κάμερα και να κάνεις γυρίσματα στο δρόμο».
Το 1981 ήταν μόλις 24 ετών, όταν αποφάσισε η Σάρα Ντράιβερ να γυρίσει την πρώτη της ταινία με τίτλο «Εσύ δεν είσαι εγώ»(φωτογραφία), που βασίζεται στο ομώνυμο διήγημα του Πολ Μπόουλς.
Το σενάριο του πρωτόλειου φιλμ συνυπέγραψε η ίδια μαζί με τον Τζιμ Τζάρμους, ενώ πρωταγωνίστρια ήταν η Σούζαν Φλέτσερ.
«Τότε είχαμε μια ιδέα και αποφασίσαμε να την κάνουμε πράξη. Στα γυρίσματα της ταινίας μας βοηθούσαν φίλοι. Δεν είχαμε καν εξασφαλίσει τα δικαιώματα. Ζούσαμε -όμως – σε μια εποχή με ιδιαίτερη ατμόσφαιρα. Προσωπικότητες σαν τους Πολ Μπόουλς και Άλεν Γκίνσμπεργκ συνεργάζονταν με νέους ανθρώπους».
Η σκηνοθέτιδα συνέχισε την αναπόλησή της στο παρελθόν και στη Νέα Υόρκη, την οποία χαρακτήρισε ένα «περίεργο τόπο», που σχεδόν κατατρυχόταν από φαντάσματα!
«Όταν στις 4 το πρωί έπαιρνα το ασανσέρ, φοβόμουν. Όλες αυτές οι εμπειρίες, τα βιώματα και οι ιδέες κινητοποιούσαν τη φαντασία μου και τις ενσωμάτωνα στην ταινία. Η ταινία «Εσύ δεν είσαι εγώ» είχε μια περιπετειώδη πορεία. Κάποτε η αποθήκη, όπου βρίσκονταν όλες οι κόπιες του φιλμ πλημμύρισε και τα αντίγραφα καταστράφηκαν.
Είχα μια κόπια η οποία είχε προβληθεί σε κάποιο φεστιβάλ τόσες φορές, που η ποιότητά της ήταν πολύ κακή, με αποτέλεσμα όταν πριν από τρία χρόνια προσπάθησα να την ξαναδώ, ήταν αδύνατο.
Το Μάιο του 2010 έλαβα ένα τηλεφώνημα από έναν αρχειοθέτη του έργου του Πολ Μπόουλς, ο οποίος μου είπε ότι εντόπισε μια κόπια ανάμεσα στα πράγματά τουμ στο σπίτι του στην Ταγγέρη. Του την είχα στείλει εγώ το 1982, για να τον ευχαριστήσω και φανταζόμουν ότι μετά από τόσα χρόνια θα ήταν σε κακή κατάσταση. Τελικά η ποιότητα ήταν πολύ καλή! Έκανα τις απαραίτητες τεχνικές επεξεργασίες και το αντίγραφο που προβάλλεται στο 52ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου είναι υψηλής ευκρίνειας», αφηγήθηκε η δημιουργός.
Το 1986 «γυρίζει» η «ιέρεια» του ανεξάρτητου Αμερικανικού σινεμά και το φιλμ «Υπνοβασία» (φωτογραφία), στο οποίο πρωταγωνίστησε ξανά η Σούζαν Φλέτσερ.
«Μετά το φιλμ «Εσύ δεν είσαι εγώ» έτυχε να βρεθώ σε διάφορα φεστιβάλ στην Ευρώπη και να «εκτεθώ» σε διαφορετικές κινηματογραφικές προσεγγίσεις. Όταν ξεκινούσα τα γυρίσματα της ταινίας «Υπνοβασία» έβλεπα πολύ τον Ταρκόφσκι, διάβαζα παραμύθια και μου συνέβαιναν διάφορα περίεργα… Όλα αυτά με επηρέασαν πολύ», εξήγησε η σκηνοθέτιδα. Άλλωστε, και η συγκεκριμένη ταινία μοιάζει σαν ένα παραμύθι με ανοιχτό τέλος, το οποίο εκτυλίσσεται με φόντο μια «μαγική» Νέα Υόρκη.
Το υπερβατικό στοιχείο γοήτευσε την Σάρα κι αποτέλεσε την θεματολογία της ταινίας «Όταν πετάξουν τα γουρούνια» (φωτογραφία), με δύο φαντάσματα (Μαριάν Φέιθφουλ, Ρέιτσελ Μπέλα) και ένα μονόχνωτο μουσικό της τζαζ (Άλφρεντ Μολίνα) εν ώρα δράσης.
Το φιλμ θυμίζει ονειρικό, εκκεντρικό και σκοτεινό παραμύθι, το οποίο σχολιάζει το πώς η τραγωδία του θανάτου κάνει έναν άνθρωπο να αρχίσει να εκτιμά ακόμη και τις πιο ασήμαντες λεπτομέρειες της ζωής.
«Πάντοτε μου άρεσαν οι παλιές χολιγουντιανές ταινίες και τρέφω ιδιαίτερη αγάπη για την ταινία «Topper», στην οποία πρωταγωνιστεί ο Καρι Γκραντ», σημείωσε η Αμερικανίδα δημιουργός κι εξιστόρησε:
«Στα τέλη της δεκαετίας του 1970 και τις αρχές του 1980 είχε κατακλυστεί το East Village από ναρκωτικά. Μέσα σε δυο χρόνια χάσαμε επτά στενούς φίλους μας από τα ναρκωτικά και το AIDS. Τότε έλεγα στον εαυτό μου ότι δεν τους έχασα, ότι παραμένουν στη ζωή μου και κινούνται γύρω μου. Πιστεύω πως όταν πεθαίνει κάποιος αφήνει ένα είδος ηλεκτρικής ενέργειας πίσω του, το οποίο βρίσκεται γύρω μας, ακόμη και αν διαχέεται. Όταν λοιπόν γνώρισα την Μαριάν Φέιθφουλ, είπα ‘’δεν είναι δυνατόν, πρέπει να είναι φάντασμα. Θα την βάλω στην ταινία’’».
Την ρώτησαν – επίσης- για τον πολυχρησιμοποιημένο όρο «ανεξάρτητος κινηματογράφος» κι εκείνη απάντησε:
«Υπάρχουν πολλοί ενδιαφέροντες νέοι σκηνοθέτες, οι οποίοι δουλεύουν πολύ σκληρά και δεν έχουν χάσει τη γνησιότητά τους, όπως π.χ. οι Σον Ντέρκιν (Μάρθα Μάρσι Μέι Μαρλίν), Τζόσουα Σάφντι (Pleasure of being robbed) και Λένα Ντάναμ (Tiny Furniture).
Τότε με τον Σταν Μπράκατζ προσπαθούσαμε- όχι συνειδητά- να είμαστε ποιητές. Προσπαθούσαμε να κάνουμε ποιητικό σινεμά. Τώρα μπορεί ο Χάρβεϊ Γουάϊνσταϊν να λέει ότι είναι ανεξάρτητος παραγωγός, αλλά πλέον δεν συμφωνώ. Όταν ισχυρίζεται ότι για να κάνει μια ταινία του ενός εκατομμυρίων δολαρίων θέλει ένα όνομα ‘’πρώτης γραμμής’’ προκειμένου να είναι επιτυχία, δεν είναι σωστό. Σημασία έχει η ταινία κκι όχι ποιος θα παίξει σε αυτήν. Είναι σαν να προσαρμόζεις τον ηθοποιό στα ρούχα και όχι τα ρούχα στον ηθοποιό», υπογράμμισε.
Ξεκαθάρισε, επιπλέον, και τη θέση της στο δίλημμα «φιλμ ή ψηφιακή τεχνολογία», δηλώνοντας ότι προτιμά το φιλμ.
«Μου αρέσει η μαγεία του φιλμ, η αποτύπωση του φωτός, της σκιάς, του βάθους πεδίου. Στην ψηφιακή τεχνολογία κάνεις πολλά γυρίσματα εύκολα, αλλά η μετά- παραγωγή είναι πολύ δαπανηρή, γιατί όταν έχεις τόσο πολύ υλικό, τότε η διαδικασία του μοντάζ είναι μακρόχρονη και αποπροσανατολιστική. Δεδομένου ότι το φιλμ είναι πιο ακριβό θ πρέπει να είσαι πολύ συγκεντρωμένος και προσεκτικός», επισήμανε η δημιουργός.
Η Σάρα Ντράιβερ οριοθέτησε και τη σχέση της με τον γνωστό Αμερικανό σκηνοθέτη, Τζιμ Τζάρμους.
«Όταν γνώρισα τον Τζιμ Τζάρμους, ήμασταν και οι δυο εραστές της φαντασίας. Μας άρεσε να ανταλλάσσουμε ιδέες και από ανάγκη μάθαμε εξ αρχής να κάνουμε μαζί ταινίες. Μετά από το φιλμ «Πέρα από τον παράδεισο» διδαχθήκαμε πολλά και για το οικονομικό μέρος της παραγωγής ταινιών, καθώς και αρχίσαμε να χάνουμε τη ‘’ροή’’ φαντασίας ανάμεσά μας. Αποφασίσαμε να μη συνεχίσουμε τις παραγωγές, αλλά να παρατηρεί ο ένας τον άλλον. Βέβαια κάποιες φορές υπάρχουν προβλήματα, γιατί και οι δυο είμαστε αρκετά αυταρχικοί, αλλά τα ξεπερνάμε»!
Το καλύτερο το επιφύλαξε η ίδια για το τέλος αποκαλύπτοντας τη νέα παραγωγή της, που θα είναι μια σπονδυλωτή ταινία με σκηνοθέτες – μεταξύ άλλων- τους Μαρζάν Σατραπί, Μισέλ Γκοντρί και Εμίρ Κοστουρίτσα!
«Η αφετηρία έμπνευσης για το συγκεκριμένο project αποτέλεσαν μύθοι και λαϊκά παραμύθια, τα οποία συνηθίζω να διαβάζω, όταν ταξιδεύω. Θεωρώ ότι εάν κατανοήσουμε την παράδοση κάθε λαού, μέσα από τη μυθολογία του, τότε θα είμαστε σε θέση και να κατανοήσουμε τον ίδιο το λαό», υπογράμμισε η Σάρα Ντράϊβερ.
©Typologos.com 2011
