Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΦΡΑΝΣΟΥΑ ΤΡΥΦΩ ΣΤΗ ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ
Τα ρεπορτάζ του www.typologos.com
Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΦΡΑΝΣΟΥΑ ΤΡΥΦΩ ΣΤΗ ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Του Νίκου Μόσχοβου, e-mail: nikmoshov@gmail.com
«Τα 400 χτυπήματα είναι το πιο περήφανο, το πιο πεισματάρικο, το πιο ξεροκέφαλο, με άλλα λόγια, το πιο ελεύθερο φιλμ του κόσμου»! Ζαν Λυκ Γκοντάρ
«…Tο σινεμά του αύριο δεν θα γίνει από υπαλλήλους της κάμερας, αλλά από καλλιτέχνες για τους οποίους το γύρισμα θα είναι μια περιπέτεια εκπληκτική και παθιασμένη. Tο σινεμά του αύριο, θα είναι μια ερωτική πράξη», προφήτευε ο ιέρακας της νουβέλ βαγκ, Φρανσουά Τρυφώ κατά τη διάρκεια του 1957.
Δεν ξέρουμε, αν τα λόγια του, δικαιώθηκαν πλήρως στην πράξη, αλλά σίγουρα αξίζει να δείτε το αφιέρωμα με τίτλο Φρανσουά Τρυφώ: σινεμά οπωσδήποτε!», που θα πραγματοποιήσει η Ταινιοθήκη Θεσσαλονίκης από την Πέμπτη 17 έως και την Κυριακή 20 Ιανουαρίου του 2013 στην αίθουσα «Τάκης Κανελλόπουλος» (Μουσείο Κινηματογράφου – Ταινιοθήκη Θεσσαλονίκης στην Αποθήκη Α΄ στο Λιμάνι).
Θα δείτε τέσσερις ταινίες του Γάλλου φιλοσόφου του σινεμά, που προσωπικά νομίζω ότι επηρέασε βαθύτατα πολλούς τωρινούς κινηματογραφιστές κι όχι μόνο. Ταινίες που παραμένουν επίκαιρες όπως είναι: « Τα 400 χτυπήματα»- «Les quatre cents coups» (Γαλλία, 1959), «Φαρενάιτ 451»- « Fahrenheit 451» (Γαλλία-Αγγλία, 1966), «Το τελευταίο μετρό» – «Le dernier metro», (Γαλλία, 1980) και «Οπωσδήποτε την Κυριακή» – « Vivement Dimanche!» (Γαλλία, 1983).
Ωστόσο, οι υπεύθυνοι της Ταινιοθήκης Θεσσαλονίκης ετοιμάζουν ήδη άλλα τρία αφιερώματα στους Λουίς Μπουνιουέλ, Καρλ Ντράγιερ και Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, τους «σκιαγραφείς της ανθρώπινης ψυχής!
Προετοιμάζουν, ακόμη, ένα μεγάλο αφιέρωμα με τίτλο «Σπάνια τοπία του ιαπωνικού κινηματογράφου» με σπάνιες ταινίες των Ακίρα Κουροσάουα, Ναγκίσα Όσιμα, Κον Ιτσικάουα, Σοχέι Ιμαμούρα, Χεϊνοσούκε Γκόσο, Κοζαμπούρο Γιοσιμούρα, Κανέτο Σίντο και Γιοσισίγκε Γιόσιντα. Πολλές από αυτές θα προβληθούν για πρώτη φορά στην Ελλάδα!
«Αδιαπραγμάτευτος στόχος είναι η πραγματική ψυχαγωγία (αγωγή ψυχής), η ευφορία και ο προβληματισμός των θεατών, σε μια εποχή δύσκολη όπως η σημερινή, όπου η τέχνη -στην περίπτωσή μας, η κινηματογραφική-, μπορεί και πρέπει να λειτουργήσει θεραπευτικά, καθώς και παρηγορητικά», υποστηρίζουν οι υπεύθυνοι της Ταινιοθήκης και του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.
Αναλυτικότερα, ανακοίνωσαν τα εξής αφιερώματα της Ταινιοθήκης Θεσσαλονίκης :
- 24 – 27 Ιανουαρίου του 2013: «Λουίς Μπουνιουέλ: το βλέμμα ξυράφι»
- 31 Ιανουαρίου – 3 Φεβρουαρίου του 2013: «Καρλ Ντράγιερ: amor omnia»
- 7 – 10 Φεβρουαρίου του 2013: «Κλασικές Ευρωπαϊκές ταινίες – 2»
- 14 – 17 Φεβρουαρίου του 2013: «Ίνγκμαρ Μπέργκμαν: ακτινογραφώντας την ανθρώπινη ψυχή»
- 21 – 27 Φεβρουαρίου 2013: «Σπάνια τοπία του Ιαπωνικού Κινηματογράφου»
- 7 – 10 Μαρτίου 2013: «Κινηματογραφικές εικόνες της παιδικής ηλικίας»
Οι ταινίες του αφιερώματος στον Φρανσουά Τρυφώ
«Τα 400 χτυπήματα» γυρίστηκαν το 1959 κι αναφέρεται στην ιστορία ενός ευαίσθητου – ευάλωτου παιδιού, το οποίο μεγαλώνει σ’ έναν στενόμυαλο- μικρόψυχο κι εχθρικό κόσμο.
Η πρώτη ταινία μεγάλου μήκους βασίζεται στα προσωπικά βιώματα του ίδιου Τρυφώ, ο οποίος όταν ήταν παιδί κατέληξε στο αναμορφωτήριο, απ’ όπου τον έσωσε ο σπoυδαίος θεωρητικός- συνιδρυτής των Cahiers du Cinéma, Αντρέ Μπαζέν!
Να τι έγραψε ο ομότεχνος του φιλοσόφου του σινεμά, Ζαν-Λυκ Γκοντάρ, μια άλλη εμβληματική μορφή, που χρησιμοποίησε το διαλεκτικό μοντάζ για να καταθέσει το όνειρο των νέων της Μασσαλιώτιδας:
«Τα 400 χτυπήματα είναι το πιο περήφανο, το πιο πεισματάρικο, το πιο ξεροκέφαλο, με άλλα λόγια, το πιο ελεύθερο φιλμ του κόσμου»! Μια ταινία, που δίκαια απέσπασε το Βραβείο καλύτερης σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ Καννών του 1959!
Βαθιά πολιτική ταινία είναι το προφητικό «Φαρενάιτ 451», που αποτέλεσε κατά κάποιο τρόπο τον πρόδρομο των μηνυμάτων, το οποίο θίγει το εκπληκτικό «V for Vendetta» με τη Νάταλι Πόρτμαν ( όχι το δεύτερο φιλμ δεν το γύρισε ο Φρανσουά Τρυφώ!)
Καταπληκτική σε διπλό ρόλο μάλιστα είναι η Τζούλι Κρίστι στο “Φαρενάιτ 451”
Το «Φαρενάιτ 451» μιλά για ένα μελλοντικό κόσμο στη Γη, όπου ο πυροσβέστης Μόνταγκ βάζει φωτιά αντί να τη σβήνει και καίει τα βιβλία. Ο λόγος; Ο νόμος έχει θεσπίσει πλέον την ανάγνωση και την κατοχή βιβλίων.
Ο Μόνταγκ, όμως, διαβάζει ένα από τα απαγορευμένα βιβλία κι ανακαλύπτει ένα κόσμο μαγικό……
Εμπνευσμένος ο Τρυφώ από το καταπληκτικό – κλασσικό (πλέον) μυθιστόρημα του Ρέυ Μπράντμπερυ κάνει μια ελεγεία επάνω στον ελεύθερο άνθρωπο, στο δικαίωμα της απόκτησης κάθε είδους γνώσης και τη διατήρηση της ιστορικής μνήμης,
Καταδικάζει απερίφραστα έναν κόσμο, όπου τα πάντα θα είναι ομοιόμορφα και απολύτως ελεγχόμενα, αφού κανείς δεν θα θυμάται τίποτα! (Σας θυμίζει αυτό κάτι;).
Το εκπληκτικό είναι πως ο αείμνηστος Γάλλος σκηνοθέτης κατάφερε να μιλήσει για το μέλλον χωρίς να χρησιμοποιήσει τα εφέ των ταινιών της επιστημονικής φαντασίας.
Μάλιστα, το κατορθώνει δεξιοτεχνικά κι ανεξάρτητα από το γεγονός ότι ο ίδιος αγαπούσε πολύ τις ταινίες επιστημονικής φαντασίας. Εξ ου και η συμμετοχή του ως ηθοποιού στις «Στενές Επαφές Τρίτου Τύπου» του Στήβεν Σπήλμπεργκ.
Τι είναι η ζωή; Ένα μεγάλο θέατρο μας λένε οι Κατρίν Ντενέβ και Ζεράρ Ντεπαρντιέ στην ταινία “Το τελευταίο μετρό”
Δέκα Σεζάρ ( τα αντίστοιχα γαλλικά Όσκαρ) πήρε το εκπληκτικό «Το τελευταίο μετρό», που μπορεί να χαρακτηριστεί ως το θέατρο μέσα στον κινηματογράφο! Εδώ, εάν και η ταινία έχει ως σκηνικό την εποχή της Κατοχής στη Γαλλία μπόρεσε να φιλοσοφήσει ο Φρανσουά Τρυφώ επάνω στην σχέση θεάτρου και ζωής.
Μην την χάσετε οι Κατρίν Ντενέβ-Ζεράρ Ντεπαρντιέ δίνουν ένα αξεπέραστο – ακόμη και σήμερα- ρεσιτάλ ηθοποιίας αποδεικνύοντας το πώς μπορούν δύο σπουδαίοι καλλιτέχνες να μετατρέψουν μια μικρή ιστορία σε ένα μεγάλο ιστορικό δρώμενο και μέγιστο καλλιτεχνικό γεγονός!
Την ειρωνεία μιας καθωσπρέπει κοινωνίας κοιτά κατάματα το “Ωπωσδήποτε την Κυριακή”
Το « Οπωσδήποτε την Κυριακή» μοιάζει σαν ένα κλασικό νουάρ, αλλά δεν είναι. Τι είναι; Μια πραγματεία επάνω στην πολυπλοκότητα των σχέσεων και την ειρωνεία, που διέπει την κοινωνία μας!
Εδώ ένα άλλο κινηματογραφικό δίδυμο, η Φανί Αρντάν και ο Ζαν-Λουί Τρεντινιάν κατορθώνουν να αποδώσουν την μυστηριακή ατμόσφαιρα.
Πάντως, είναι κρίμα που οι υπεύθυνοι του αφιερώματος δεν συμπεριέλαβαν στις προβολές και την «Αμερικάνικη Νύχτα», αλλά οι νεότεροι σε ηλικία σινεφίλ θα συνειδητοποιήσουν μέσω των προβολών πως ο Τρυφώ τους «δείχνει» το πώς μπορούν να κάνουν μεγάλες ταινίες με πολύ απλά πράγματα!
Η γενική είσοδος κοστίζει 4 ευρώ. Το εισιτήριο για τα μέλη τιμάται 3 ευρώ, ενώ οι κάτοχοι κάρτας μέλους πληρώνουν μόλις 1 ευρώ,
Πώληση των εισιτηρίων γίνεται από το Μουσείο Κινηματογράφου – Ταινιοθήκη Θεσσαλονίκης (Αποθήκη Α΄, Λιμάνι, τηλέφωνο με αριθμό κλήσης: 2310-508.398, cinematheque@filmfestival.gr )
Το πρόγραμμα προβολών:
17/01/2013, 18.45, Οπωσδήποτε την Κυριακή ,21.00 Το τελευταίο μετρό
18/01/2013, 18.45, Τα 400 χτυπήματα, 21.00 Φαρενάιτ 451
19/01/2013, 18.45, Το τελευταίο μετρό, 21.00 Τα 400 χτυπήματα
20/01/2013, 18.45, Φαρενάιτ 451, 21.00 Οπωσδήποτε την Κυριακή
©Typologos.com 2013
